Eric Grieten

Met Fit for 55 zet de Europese Commissie stapjes richting een juiste prijs voor de luchtvaart. - © Anastasija Jerinic

Met Fit for 55 zet de Commissie stapjes richting een juiste prijs voor luchtvaart, al zijn die stapjes klein en komen ze rijkelijk laat. Maar het nettoresultaat zal wel zijn dat vluchten binnen Europa duurder worden, doordat de klimaatimpact mee in de prijs wordt verrekend. Zo zullen emissierechten voor luchtvaartmaatschappijen duurder worden en komt er - eindelijk - een tax op kerosine.

Emissierechten stilaan duurder
Vluchten binnen Europa vallen nu al onder de ETS-richtlijn, het Europese emissiehandelssysteem. Dat wil zeggen dat luchtvaartmaatschappijen emissierechten moeten aankopen voor de klimaatimpact van hun vluchten. Maar: vandaag wordt slechts 15% van die rechten geveild, de rest krijgen de luchtvaartmaatschappijen gratis. Dat zal veranderen. De gratis uitstootrechten voor vliegtuigexploitanten worden verminderd, met als doel de kosteloze toewijzing aan de luchtvaart eind 2026 te beëindigen. Aanvullend komt er ook een ­lager emissieplafond voor de luchtvaart. Nu daalt het emissieplafond voor de luchtvaart in Europa jaarlijks met 2,2%. Dat gaat naar 4,4% per jaar.

Duurdere uitstootrechten kunnen ervoor zorgen dat duurzame treinreizen binnen Europa beter kunnen concurreren met korte afstandsvluchten.

Door een lager aantal beschikbare emissierechten zal de prijs toenemen. Die duurdere uitstootrechten kunnen er mee voor zorgen dat duurzame treinreizen binnen Europa beter kunnen concurreren met korte afstandsvluchten. Die laatsten worden nu vaak spotgoedkoop aangeboden, terwijl je voor een klimaatvriendelijk treinticket diep in de portefeuille moet tasten.

Omdat de Europese Commissie weinig impact heeft op vluchten naar andere continenten, wordt voor deze intercontinentale vluchten niet gewerkt met emissierechten, maar met compensaties. Dat compensatieprogramma stelt weinig voor en laat in het voorstel van de Commissie nog te veel ruimte voor een verdere groei van de CO2-uitstoot van de intercontinentale luchtvaart.

Kerosinetaks: laag en traag
Met de herziening van de richtlijn ‘energiebelastingen’ wil de Commissie een kerosinebelasting invoeren, weliswaar enkel op intra-Europese vluchten. Het is goed dat er eindelijk stappen worden genomen om de luchtvaart te belasten. Ook dat werkt het concurrentienadeel voor de hogesnelheidstrein weg, want daar betaal je wél allerlei taksen voor. De invoering van de kerosinetaks komt er weliswaar zeer voorzichtig en heel traag. De taks wordt in 2023 op een heel laag niveau opgestart, waarna een groeipad over 10 jaar volgt. Pas vanaf 2033 is de belasting volledig ingevoerd. Bovendien worden cargovluchten uitgezonderd, wat absoluut niet logisch is.