Zondag gaat de beslissende VN-klimaattop COP26 in Glasgow van start. Een delegatie van Greenpeace zal ter plaatse de onderhandelingen volgen. In dit persbericht stellen we u kort onze eisen voor. We wijzen ook met de vinger naar de Belgische regeringen die nog steeds uitblinken in nalatigheid op het vlak van klimaat. Links naar uitgebreide briefings over de klimaattop en de positie van Greenpeace vindt u onderaan dit bericht.
Na een afgelaste editie in 2020 is COP26 de deadline die de staten hebben gesteld om de ambities van het klimaatakkoord van Parijs van 2015 in daden om te zetten. De regeringen moeten het eindelijk eens worden over concrete maatregelen om de ergste gevolgen van de klimaatcrisis te beperken.
Dit zijn de belangrijkste eisen van Greenpeace:
- Snel en drastisch verminderen van de uitstoot van broeikasgassen
- Het tijdperk van fossiele brandstoffen beëindigen
- Geen CO2-compensatie: we hebben samenwerking en verantwoordelijkheidszin nodig
- Klimaatfinanciering realiseren en solidariteit tonen met ontwikkelingslanden
Vlaanderen ligt dwars
"Wij zijn zeer bezorgd dat ons land aan de vooravond van de klimaattop nog steeds geen akkoord heeft bereikt over hoe ons land zich in Glasgow zal positioneren", zegt Joeri Thijs, woordvoerder van Greenpeace België. Eind 2019 blokkeerde Vlaanderen met een weinig ambitieus Vlaams klimaat- en energieplan al de verhoging van de Belgische klimaatambities, nochtans een vraag van Europa.[1] Deze blokkade duurt vandaag nog voort.
Begin deze week nog bleek uit een analyse van het Europese milieuagentschap dat België samen met Bulgarije het slechtst scoort op vlak van klimaat- en energietransitie. "Twee weken geleden gingen meer dan 50.000 Belgen de straat op om hun bezorgdheid over het klimaat te tonen. Onze regeringen moeten naar hen luisteren en ervoor zorgen dat België niet langer het Europese klimaatkneusje is.”
Halveren van de uitstoot tegen 2030
Het laatste IPCC-rapport is duidelijk: de opwarming van de aarde beperken tot 1,5°C is alleen mogelijk als we onze uitstoot nu drastisch verminderen. De huidige beloftes en daden van landen zullen leiden tot een toename van de uitstoot met 16% tegen 2030. Deze plannen zetten ons op het pad naar een opwarming van 2,7°C tegen 2100.
"De regeringen moeten hun ambities op de klimaattop dan ook dringend opschroeven", verklaart Joeri Thijs. "Een halvering van de wereldwijde uitstoot tegen 2030 is het minimum waarover de landen tijdens de klimaattop moeten overeenkomen. De grote historische vervuilers, zoals Europa, moeten het voortouw nemen en zich krachtiger en sneller engageren.”
Stop het fossiele tijdperk
Om koolstofneutraliteit tegen 2050 te kunnen bereiken, roept Greenpeace op om het tijdperk van fossiele brandstoffen te beëindigen. "Concreet betekent dit dat er een einde moet komen aan alle nieuwe projecten en investeringen in fossiele brandstoffen en dat bestaande projecten geleidelijk moeten worden stopgezet. De wetenschap is duidelijk: fossiele brandstoffen zijn verantwoordelijk voor de klimaatcrisis”, aldus Joeri Thijs.
Geen compensatiemechanisme
De COP zal ongetwijfeld de verschillen in interpretatie aan het licht brengen van artikel 6 van het klimaatakkoord van Parijs. Dit artikel gaat over de internationale samenwerking bij de geleverde inspanningen voor het klimaat. Voor Greenpeace kan dit nooit een gelegenheid zijn om een systeem voor koolstofcompensatie in te voeren. Een dergelijk proces zou ertoe leiden dat de rijkste naties en bedrijven een vrijbrief krijgen om te blijven vervuilen.
"Koolstofcompensatie is een afleidingsmanoeuvre," legt Joeri Thijs uit. “Deze boekhoudkundige truc om te kunnen blijven vervuilen zou reële vermindering van de uitstoot alleen maar vertragen. Een compensatiemechanisme behandelt de natuur als handelswaar met als gevolg dat de mensenrechten van de meest kwetsbare gemeenschappen op deze planeet worden geschonden. Wij zijn er resoluut tegen."
Solidariteit centraal
Rijke landen moeten het voortouw nemen bij de aanpak van de klimaatcrisis waarvoor zij de grootste verantwoordelijkheid dragen. In 2009 heeft een groot aantal rijke landen, waaronder leden van de Europese Unie, toegezegd om tegen 2020 jaarlijks 100 miljard dollar aan klimaatfinanciering voor ontwikkelingslanden vrij te maken. Deze belofte zijn ze niet nagekomen.
“Deze groep rijke landen moet op de klimaattop een solide en transparant plan voorleggen", besluit Joeri Thijs. "Zij moeten aantonen hoe de 100 miljard dollar de komende vijf jaar elk jaar zal worden uitbetaald en hoe het zal worden besteed aan de ontwikkeling van schone energiesystemen, aan de uitstap uit fossiele brandstoffen en aan de adaptatie aan de gevolgen van de klimaatcrisis.”
Noot:
[1] Eind 2019 diende België haar gezamenlijke Energie- en Klimaatplan voor 2021-2030 in bij de EU Commissie: https://klimaat.be/klimaatbeleid/belgisch/nationaal/nationaal-energie-en-klimaatplan-2021-2030. Het Vlaamse klimaatplan van eind 2019 voorziet slechts in een vermindering van de CO2-uitstoot met 32,8%, hoewel Europa om -35% had gevraagd en een hogere ambitie ook toen al op tafel lag.