Artikels/Articles Persbericht BBL:Hervergunningsaanvraag Total-raffinaderij in Antwerpen dwarsboomt Vlaams stikstof- en klimaatbeleid 
| 
Persbericht BBL:Hervergunningsaanvraag Total-raffinaderij in Antwerpen dwarsboomt Vlaams stikstof- en klimaatbeleid
Bond Beter Leefmilieu tekent bezwaar aan tegen de geplande hervergunning van de raffinaderij van Total in de Antwerpse haven. Total verwerkt er ruwe aardolie tot afgewerkte producten, zoals kerosine en benzine, en heeft er een chemische stoomkraker. In de vergunningsaanvraag negeert het bedrijf de stikstofproblematiek én de klimaatdoelstellingen. Wat de situatie extra nijpend maakt: als de hervergunning goedgekeurd wordt, dan krijgt Total een eeuwigdurende milieuvergunning. Dat zou dan meteen ook een eeuwigdurende aanslag zijn op milieu, klimaat en volksgezondheid.
Total vraagt een hervergunning aan voor haar raffinaderij (inclusief stoomkraker) in de Antwerpse haven. De basisvergunning loopt af op 10 juli 2022. Als de provincie Antwerpen deze vergunning aflevert, dan beschikt Total een eeuwigdurende milieuvergunning.
“Een beslissing met zo’n grote impact op milieu en klimaat, verdient een maatschappelijk debat. En de beslissing moet gebaseerd zijn op een stevig onderbouwde milieueffectenrapportage (MER), die alle effecten op het leefmilieu en de volksgezondheid in kaart brengt. Een debat was er niet, en de MER is vluchtig opgesteld“, stelt Tycho Van Hauwaert, beleidsexpert Industrie van Bond Beter Leefmilieu.
Stikstofbad zit vol, maar Total laat de kraan lopen
Stikstof heeft een impact op de volksgezondheid en zet kwetsbare natuur in Vlaanderen onder druk. De landbouw is de grootste verantwoordelijk voor de bijdrage aan de stikstofdepositie, voornamelijk via ammoniakuitstoot. De industrie is dan weer, samen met transport, de belangrijkste bron voor NOx-uitstoot. Hoewel de focus op de grootste vervuiler moet liggen, is het van belang dat iedereen zijn steentje bijdraagt: het stikstofbad zit nu eenmaal vol.
Total is een gigantische stikstofbron, met zo'n 3656 ton NOx per jaar (6x zoveel als de gascentrale die Engie in Vilvoorde wil bouwen). De vraag is hoe Total die gigantische NOx-uitstoot gaat reduceren. Het antwoord is: quasi niet. In de MER staat te lezen dat het bedrijf slechts 20 ton wil besparen (0,56% van hun jaarlijkse uitstoot). En dat terwijl het bedrijf, volgens hetzelfde rapport, 640 ton per jaar extra (18%) zou kunnen besparen door hun naftakraker te voorzien van een zogeheten SCR (selectieve katalytische reductie).
Het excuus om dat dan niét te doen? Economisch niet haalbaar op korte termijn, luidt het bij het bedrijf. Het gaat nochtans maar om een investering van 20-25 miljoen euro. Voor een bedrijf als Total, dat in 2017 nog 1 miljard investeerde om de Antwerpse site ‘futureproof’ te maken, is dat een koopje, in ruil voor de enorme reducties in stikstofuitstoot.
Probleem is dat Total de investering koppelt aan CCS (het opvangen en opslaan van CO2). Maar, de MER stelt dat de investering in CCS niet zal plaatsvinden voor 2031, omdat die laatste technologie nog niet kostenefficiënt is. En zo schuift Total de oplossing om NOx te reduceren op de lange baan. Bond Beter Leefmilieu vraagt dat Total niet langer wacht en zijn verantwoordelijkheid neemt, en nu al investeert in de stikstofreductie via SCR.
“De stikstofcrisis zet de hele industriële ontwikkeling in Vlaanderen op losse schroeven. Met de hervergunning van Total is er een unieke kans om op slag véél stikstofuitstoot weg te halen. Drastische reducties zijn haalbaar en voor een bedrijf als Total zeker ook betaalbaar. De toepassing van de best beschikbare technieken (low NOX branders en SCR) moet dan ook een vereiste zijn voor de hervergunning van de site”, stelt Tycho Van Hauwaert van Bond Beter Leefmilieu.
Beloftes richting klimaatneutraliteit totaal niet geloofwaardig
Total, dat eerder dit jaar nog haar naam veranderde in TotalEnergies, zet sterk in op hernieuwbare energie, maar lijkt te vergeten dat ook de raffinaderijen volledig moeten omschakelen. De Antwerpse vestiging is verantwoordelijk voor zo’n 4 miljoen ton CO2 per jaar. Het bedrijf mikt op papier op “koolstofneutraliteit” in 2050, maar kan niet aantonen dat het daarvoor op schema zit.
Al helemaal merkwaardig: het bedrijf plant ongeveer 2 miljoen ton CO2 te reduceren via de CCS-techniek tegen 2030, maar plant pas te beginnen met CCS vanaf 2031. De doelstelling om tegen 2030 55% CO2 te reduceren, is daarmee totaal ongeloofwaardig. Bovendien zijn er heel wat vragen over de effectiviteit van de CCS-techniek. De studie ‘Naar een koolstofcirculaire en CO2-arme Vlaamse industrie’ van VLAIO geeft aan dat CO2-opvang bij raffinaderijen moeilijker is dan bij andere puntbronnen en dat CCS pas opschaalbaar en commercieel zal zijn rond 2035/2040.
Tot slot wil Total ook meer biobrandstoffen en “CO2-neutrale” synthetische brandstoffen produceren. Hoe ze dit zullen doen en over welke brandstoffen het precies zou gaan: geen duidelijkheid.
Er ontbreekt met andere woorden een omschakelplan voor de Total-vestiging in Antwerpen. De MER geeft letterlijk aan dat er een “onzekere toekomst binnen de raffinaderijsector is”, maar Total zoekt niet naar een toekomstbestendig model.
Provincie moet vergunning weigeren
Bond Beter Leefmilieu pleit voor een rechtszeker kader voor industriële investeringen en vergunningen in Vlaanderen. Dat betekent dat elke vergunning op een gelijke manier behandeld moet worden. Reden te meer om oplettend te zijn: het gaat hier over een omzetting van een tijdelijke vergunning naar een eeuwigdurende vergunning: een cruciale beslissing voor de toekomst van de industrie, de toekomst van de raffinage en de werknemers. Holderdebolder een eeuwigdurende vergunning door het besluitvormingsproces jagen, is erg onverstandig.
“Het klimaatplan van Total bouwt voort op de gedachte dat het bedrijf eeuwigdurend olie zal raffineren. Daarmee schiet Total in eigen voet en mist het bedrijf de kans om zich heruit te vinden als productiesite voor hernieuwbare brandstoffen en nieuwe energiedragers zoals methanol en e-kerosine”, zegt Van Hauwaert.
Het lijkt wel of Total de gigantische uitdagingen voor milieu en klimaat niet serieus neemt. Het bedrijf beschikt over een arsenaal aan maatregelen om het stikstofprobleem te reduceren, maar doet het niet. Hun klimaatplan is niet geloofwaardig. En de MER is ronduit zwak. De provincie Antwerpen kan niet anders dan vaststellen dat Total zich er te gemakkelijk van afmaakt. Ze moet deze hervergunning weigeren en eisen dat Total een nieuwe MER opstelt.
>> De volledige milieuvergunningsaanvraag (inclusief MER)
