Versterken van de solidariteit, een essentiële basis voor de samenleving

Op de Internationale Dag van de Solidariteit op 20/12/2021 heeft het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting zijn 11de tweejaarlijkse Verslag ‘Solidariteit en armoede’ voorgesteld. Het interfederaal Steunpunt organiseerde – midden in de COVID-19-crisis – gedurende anderhalf jaar een overleg rond het thema van solidariteit, met mensen in armoede en hun verenigingen en netwerken, terreinorganisaties, instellingen en wetenschappers.

‘Solidariteit en armoede’

Toen in februari 2020 het thema van het tweejaarlijkse Verslag 2020-2021 van het Steunpunt tot bestrijding van armoede werd gekozen, kon niemand zich de gevolgen indenken van de pandemie die de wereld zou treffen. Evenmin had iemand kunnen voorzien hoe actueel en urgent solidariteit zou worden. Vanaf het voorjaar van 2020 heeft de COVID-19-crisis onze samenleving op zijn kop gezet, met een enorme impact op gezondheids-, economisch en sociaal vlak. Daarbovenop kwamen nog de dramatische overstromingen die ons land in de zomer van 2021 troffen en ons eraan herinnerden dat de meest kwetsbare bevolkingsgroepen vaak de eerste slachtoffers zijn van de klimaatveranderingen. De voorbije twee jaar kreeg solidariteit heel concreet vorm doorheen de vele hulp- en ondersteuningsinitiatieven aan diegenen die het moeilijk hadden. Burgers en organisaties gingen over tot verschillende acties, wat we tijdens het overleg benoemden als directe of ‘warme’ solidariteit. Maar bovenal heeft de sociale bescherming – een systeem van indirecte, institutionele of ‘koude’ solidariteit - een enorm belangrijke rol gespeeld als schokdemper tijdens de crisissen.

Het tweejaarlijkse Verslag over ‘Solidariteit en armoede’ is een vervolg op het vorige tweejaarlijkse Verslag van het Steunpunt, dat handelde over duurzaamheid. De centrale boodschap van de VN-agenda 2030, to leave no one behind, is relevanter dan ooit: niemand mag worden achtergelaten. Het is dan ook van groot belang om van noodmaatregelen over te gaan naar structurele maatregelen, en solidariteit op een structurele en duurzame manier waar te maken in onze samenleving, via voldoende toegankelijke en degelijke jobs, de versterking van de sociale zekerheid, een rechtvaardige fiscaliteit, en kwaliteitsvolle en toegankelijke publieke diensten.

Henk Van Hootegem: ‘Mensen in armoede profiteurs? Ze nemen net minder hun rechten op’