Persbericht: Bomen op het veld voor een beter klimaat

Ook dit jaar gaan opnieuw een twintigtal Vlaamse landbouwers aan de slag met agroforestry of boslandbouw. Zo ook melkveehouder Kris Heirbaut uit Temse. Met een aanplant van rijen cultuurpopulier, wintereik en tamme kastanje in combinatie met akkerbouw, zet Kris in op lange termijn oplossingen voor houtproductie en koolstofopslag. Het Consortium Agroforestry Vlaanderen, onder leiding van ILVO, werkte samen met Kris een gedetailleerd plan uit en biedt begeleiding aan bij de aanplant. De bomen gaan op 1 december de grond in.

Agroforestry of boslandbouw is het doelbewust combineren van een klassiek landbouwgewas of het houden van vee met de teelt van bomen en/of struiken. Meer en meer wordt agroforestry gezien als een robuuste en duurzame vorm van landbouw die de klimaatuitdagingen van vandaag en morgen aankan. Inzetten op agroforestry is een slimme langetermijninvestering, zowel wat betreft rendabiliteit, diversiteit van producten als de levering van broodnodige ecosysteemdiensten zoals koolstofopslag, erosiecontrole, bodemkwaliteit en nuttige biodiversiteit.

Bij het aanleggen van een agroforestry systeem wordt best niet over één nacht ijs gegaan. Een goede voorbereiding is essentieel. Het gaat hem immers over een investering op middellange tot lange termijn. Bij een goede uitwerking kan die heel wat opleveren, maar er zijn heel wat factoren die onderweg een invloed kunnen hebben op de uiteindelijke effectiviteit en rendabiliteit van het systeem.

“Net daarom bieden wij ondersteuning aan voor landbouwers die een agroforestry plan willen uitwerken.”, vertelt Bert Reubens, coördinator van het Consortium Agroforestry Vlaanderen. “Een correcte aanpak met kennis van zaken, is cruciaal voor een succesvol eindresultaat. Die kennis zit niet alleen bij ons, maar vooral ook bij de landbouwers die al langer in de praktijk staan. We zetten dan ook heel sterk in op het organiseren van lerende netwerkmomenten en het delen van stielkennis.”

Meer en meer groeit de interesse voor agroforestry als onderdeel van een landbouw die beter bestand is tegen de impact van klimaatverandering. Troeven zijn onder meer de bufferende werking bij extreem droge of natte omstandigheden, de verhoogde capaciteit om water vast te houden op het perceel en de schermfunctie tegen wind en zon. “Maar ook de verhoogde koolstofopslag in de bodem en in de bomen zelf is betekenisvol.”, stelt Reubens. “Daartoe zijn we met diverse partners volop bezig met de ontwikkeling van een rekenmodule die voor verschillende agroforestry scenario’s kan voorspellen wat het koolstofopslagpotentieel is.”

“Op ons melkveebedrijf kiezen we bewust voor een klimaatpositieve aanpak en het verkleinen van onze ecologische voetafdruk.”, vertellen Kris Heirbaut en Ginny de Meulemeester uit Temse vol trots. “Dat is voor ons ook de reden om met het agroforestry verhaal aan de slag te gaan. We kiezen voor een systeem met maximale koolstofopslag en op lange termijn ook productie van kwaliteitshout. Het zou mooi zijn als we in de toekomst ook credits zouden kunnen krijgen voor de koolstofopslag door de bomen. Daarnaast zetten we ook in op biodiversiteit en daarom kozen we naast houtproducerende bomen ook voor biodiversiteitsbevorderende soorten zoals boswilg en Europese vogelkers.”

Het agroforestry perceel op het bedrijf van Heirbaut is een voorbeeld van wat men “alley cropping” noemt: parallelle bomenrijen worden afgewisseld met brede gewaszones, waar in dit geval voedergewassen op verbouwd worden. De houtproducerende bomen worden in kleine groepjes aangeplant: die praktijk uit de bosbouw helpt de jonge bomen om een rechte stam te vormen en biedt de mogelijkheid om na enkele jaren de meest beloftevolle bomen te weerhouden.

Op 1 december gingen 175 de bomen de grond in. Intussen wordt al volop nagedacht over volgende toepassingen. “Zo lijkt notenproductie onder de vorm van agroforestry ons ook een veelbelovende piste.”, weet Heirbaut nog te zeggen.