De pijlers van het pensioenstelsel

(uitgezonderd voor ambtenaren en gelijkgestelden)

Eerste pijler

Sedert 25 jaar hebben de werkgevers dit systeem van gemeenschappelijke solidariteit herhaaldelijk ondermijnd.

Ten eerste door te doen geloven dat het indirecte loon geen deel van het loon van de arbeider is maar een loonkost van de patroon.
Ten tweede is er in het budget voor de pensioenen een tekort van 16 miljard euro per jaar ontstaan door een reeks vrijstellingen op de sociale bijdrage die de opeenvolgende overheden aan de (grote) bedrijven hebben toegekend. Zestien miljard euro, waarmee we de vergrijzing van de bevolking zouden kunnen financieren en iedereen (ook huishoudsters, babysitters, verpleegsters, verzorgenden, artiesten, etc. met kortere loopbaan) een fatsoenlijk pensioen kunnen geven.
Tot slot is er ook het systeem van bedrijfswagens en maaltijdcheques, een loon in natura, waardoor de werkgevers zich het recht toeeigenen een deel van het indirecte loon niet meer uit te betalen, eveneens met de zegen van de opeenvolgende regeringscoalities.

Tweede pijler

Bij sommige bedrijven is er een tweede pijler die bestaat uit een aanvullend pensioen (groepsverzekering of pensioenfondsen). Een groot deel van de KMO’s en de non-profitsector zijn hiervan uitgesloten, om nog maar te zwijgen van de schijnzelfstandigen.Volgens de Hoge Financiële Raad kost deze 2de pijler de Staat 2 miljard aan belastingaftrek, … terwijl het tekort van de 1e pijler steeds groter wordt. De 2de pijler is ook niet meer gebaseerd op solidariteit gekoppeld aan de staatsgarantie, maar op kapitalisatie. Het is belegd in speculatief kapitaal, het risicokapitaal waarvan de crash van 2008 in veel landen de rampzalige limieten voor de gepensioneerden heeft aangetoond

Derde pijler

De derde pijler bestaat uit pensioensparen en levensverzekeringen. Hij is gebaseerd op individuele kapitalisatie. Door de belastingaftrek op dit individueel pensioensparen brengt dat ook een vermindering van het inkomen van de staat met zich mee. Bovendien is deze 3de pijler onderhevig aan dezelfde risico’s die voor de 2de pijler werden vermeld.

De slachtoffers van de overstromingen van de Vesder ervaren momenteel de huiverigheid van verzekeringsmaatschappijen als het over uitbetalen gaat. Onze tijd, die wordt gekenmerkt door de pandemie, de opwarming van de aarde en de opkomst van extreemrechts, toont terug de dringende noodzaak aan van onze systemen van sociale solidariteit. Dit geldt uiteraard ook voor gepensioneerden of mensen met een handicap.

Vierde pijler

Als kroon op het werk wordt er nu een vierde pijler geïntroduceerd. Volgens Pierre Devolder, hoogleraar bij Ethias voor de UCLouvain leerstoel aanvullende pensioenen, is « zijn spaargeld beleggen in onroerend goed eigenlijk ook een vorm om voor zijn eigen pensioen te zorgen”.

In feite worden zo de armsten van onbesuisde « roekeloosheid » beschuldigd omdat ze niet voldoende opzij gelegd hebben – alsof investeren in onroerend goed binnen hun bereik zou liggen.