67 jaar, wablief? Eer de armsten die pensioenleeftijd bereiken is een derde van hen al dood en begraven!
De drogreden om het verhogen van de pensioenleeftijd te verrechtvaardigen is de stijging van de levensverwachting, die voor mannen gemiddeld 78 jaar en voor vrouwen 83 jaar bedraagt.
Maar deze verhoging treft vooral de minst bedeelden en het is een zeer associale maatregel!
De dood is niet gelijk voor iedereen
In een recente publicatie [1] maakte het Belgisch Observatorium van Ongelijkheid een studie van de levensverwachting van de bevolking op basis van hun inkomen.
De onderzoekers verdeelden de Belgische bevolking, mannen en vrouwen afzonderlijk, in 10 gelijke categorieën, van de armste tot de rijkste. Elke categorie bevat dus 10% van de bevolking, de zogenaamde « decielen » [2].
Daarbij werd er met drie aanvullende criteria rekening gehouden: aangegeven inkomen, opleidingsniveau en onroerend goed (geschat op basis van het aantal kamers in de hoofdwoning in volle eigendom).
Deze criteria brengen aldus de verschillen in inkomen, in culturele verschillen, werkdruk naargelang het beroep en ook de ongelijkheden in levensomstandigheden.
De eerste grafiek toont, voor mannen en vrouwen apart, het percentage van de bevolking dat op 67-jarige leeftijd, de nieuwe wettelijke pensioenleeftijd, overleden is.
Daarin blijkt dat op 67-jarige leeftijd maar liefst 33% van de mannen onder de armste 10% al overleden is (het meest linkse deciel in de figuur), vergeleken met slechts 8% van de rijkste 10% (het meest rechtse deciel).
Met andere woorden, een derde van de meest kansarme mannen zal nooit van zijn pensioen kunnen genieten! Deze cijfers zijn geen toeval aangezien dezelfde trend zich van deciel tot deciel doorzet, zowel voor vrouwen als voor mannen [3].
Ongelijkheid in levensverwachting
De levensverwachting ook zeer ongelijk is: er is meer dan 10 jaar verschil tussen het rijkste en het armste deciel (8 jaar voor vrouwen). Dit is te zien in de tweede grafiek, die het verschil in levensverwachting toont van de bevolking uit de andere decielen in vergelijking met die van het armste deciel (over 30 jaar, dus exclusief de kindersterfte).
Het meest linkse deciel, dat van de armsten, vertrekt van 0, waarna de verhoging in levensverwachting toeneemt van deciel naar deciel, tot aan de rijksten. Met andere woorden, hoe armer je bent, hoe minder lang je kunt verwachten te leven, en hoe rijker je bent, hoe langer je dat kunt.
Deze tendens versterkt zich van deciel tot deciel. Bovendien geeft deze tweede grafiek alleen de gemiddelde levensverwachting, niet de levensverwachting in goede gezondheid die gemiddeld maar 63 jaar is.
Daarbij treffen chronische- en beroepsziekten de bevolkingslaag met bescheiden inkomen meer dan de heersende klassen.
Daarom zijn we razend!
We zijn razend omdat…
De toegang tot pensioenen zeer ongelijk is.
Veel armen de pensioengerechtigde leeftijd niet bereiken.
Of dat ze anders nauwelijks van kunnen profiteren.
- omdat ze, bij gelijke levensverwachting, in minder goede gezondheid verkeren;
- omdat hun pensioen te laag is;
- omdat hun woonomstandigheden meestal precair zijn;
- omdat zware huur-, energie- en andere lasten zwaar doorwegen bij huisvesting van lage kwaliteit.
Kortom: gezondheidszorg, vrije tijd, cultuur, comfort, de voordelen van langverwachte vrijheid, zijn voor hen niet weggelegd…
Daarom zijn wij de Gang van Razende Ouderen
– razend tegen de onrechtvaardigheden,
– razend tegen de schijnheilgheid van de sterksten,
-razend tegen de huichelarij van onze beleidsmakers!
P. Marage, M. Vigier
Nota 1. J. Girès et P. Marissal, Inégaux face à la mort, Observatoire belge des Inégalités, 20-11-2020 https://inegalites.be/Inegaux-face-a-la-mort
Nota 2. Elk « deciel » bevat een tiende van de totale bevolking, verdeeld volgens de beschikbare omstandigheden. Zo bevat het eerste deciel de armste 10% van de bevolking, het tweede de 10% net iets rijker, enz., tot het tiende deciel, dat de rijkste 10% bevat. In de grafieken staat het armste deciel het verst naar links en het rijkste deciel het meest naar rechts.
Nota 3. Een gelijkaardige studie, verschenen in de Franse krant Libération, toont aan dat in Frankrijk, waar Macron de pensioenleeftijd naar 62 jaar wil verhogen, één vierde van de 5% armsten van de bevolking dan reeds overleden is. Dat steekt schril af tegen de 5% rijksten voor wie die grens op 80 jaar ligt https://www.liberation.fr/societe/a-lage-de-la-retraite-25-des-plus-pauvres-sont-deja-morts-20211201_ZPDCTHANSFAV5L26524QHTQR2E/