Van boer Somers geen eieren meer

Onder deze titel schreven we in gemeenschappelijk vakbondsfront de Vlaamse Regering aan. Bij de vakbonden van de lokale en regionale besturen en van overheidsdiensten heeft minister Somers alle vertrouwen verloren. Volgend schrijven werd verstuurd:

“Na de controversiële tussenkomst van minister Somers in het privatiseringsdossier van de Thuiszorg OCMW Oostende en zijn ‘verantwoording’ bij de interpellaties in de Commissie Binnenland, stellen de representatieve vakorganisaties van de Lokale en Regionale Besturen en de Diensten voor de Vlaamse Overheid dat er een moeilijk te herstellen vertrouwensbreuk ten opzichte van de minister is.

De Open-VLD minister werd al langer door de vakorganisaties gewantrouwd door zijn dubieuze houding bij o.a. de poging tot privatisering van het Zorgbedrijf Antwerpen.

Zowel in de Diensten voor de Vlaamse Overheid als bij de Lokale en Regionale Besturen liggen momenteel belangrijke dossiers voor. De vakorganisaties zijn op uitdrukkelijk verzoek van minister Somers ingestapt in een informeel traject om de respectievelijke rechtspositieregelingen te moderniseren. Dit kan enkel op basis van wederzijds respect en vertrouwen.

Nu zwart op wit aangetoond is dat minister Somers de eigen wetten, decreten en regels met de voeten treedt is hij voor de vakorganisaties geen betrouwbare onderhandelingspartner meer.

Wij verzoeken de Vlaamse regering met aandrang om een oplossing te zoeken zodat deze vertrouwensbreuk het sociaal overleg en onderhandelingsproces niet verlamt.”

Ondertussen (situatie op 8 februari 2022) werd een delegatie van ACOD, samen met de andere vakbonden, ontvangen door kabinetsmedewerkers van de ministers van de Vlaamse Regering. Vanuit het kabinet Jambon kwam alleszins de boodschap dat de problematiek met minister Somers ernstig wordt genomen. We wachten af wat het resultaat zal zijn van de onderlinge besprekingen binnen de Vlaamse Regering. Ook in de Commissie Binnenland wordt de minister om uitleg gevraagd met betrekking tot deze vertrouwensbreuk (zitting op 8 februari 2022)

De thema’s willen we niet uit de weg gaan: aan de ene kant het negeren van het onderbouwd advies van de administratie, aan de andere kant de privatiseringen zelf. Tenslotte willen we nog een brug bouwen richting de nieuwe rechtspositieregeling.

Advies administratie

Zoals reeds aangegeven in de vorige Tribune vond minister Somers het nodig om het omstandig advies van de administratie naast zich neer te leggen. Het juridische njet van de administratie werd simpelweg omgekeerd tot een applaus van de minister voor zoveel vindingrijkheid. Dat het om een bestuur van vriend, partijgenoot en burgemeester Tommelein gaat, zal wel toevallig zijn. Dat zijn partij ook in het geniep een privatiseringsdecreet door het Vlaams parlement wou duwen, doet evenmin ter zake. Om het helemaal bont te maken maakt de minister tijdens de interpellatie ook nog eens misbruik van een protocol van akkoord van de vakbonden. Het protocol van akkoord handelde immers niet over de privatisering van de thuiszorg, maar dat deerde de minister niet.

Kortom, de ministeriële autonomie kreeg in dit dossier machiavellistische trekjes. Ter verduidelijking: Machiavellisme is een persoonlijkheidstrek die zich kenmerkt door de bereidheid om manipulatie en misleiding te gebruiken om het geïsoleerd eigenbelang te dienen en gaat gepaard met een cynisch wereldbeeld. Zonder verdere commentaar.

Privatisering

De privatiseringsdrang van de minister is al langer bekend. Andere landen hebben ons nochtans al duidelijk gemaakt dat privatisering nefast is. Ook in ons land krijgen we tegenwoordig rampberichten door van mislukte privatiseringen omwille van fraude, wanbeheer en ongeoorloofd winstbejag op de kap van de klanten. Voornamelijk in de sector van de ouderenzorg, maar ook de andere zorgdiensten ontsnappen niet aan dit verhaal. Het boek “Les fossoyeurs” (de grafdelvers) van de Franse onafhankelijke onderzoeksjournalist Victor Castanet moet toch ook voor de minister een eye opener zijn. Het boek beschrijft het businessmodel van Orpea, een Franse rusthuizengroep die ook in België actief is. Winstbejag en de daarmee samenhangende besparingen op personeel en materiaal zorgen voor onmenselijke taferelen in de rusthuissector.

Ook in ons land stapelen de schrijnende toestanden zich op: in Geraardsbergen moesten 17 bewoners geëvacueerd worden, een woonzorgcentrum in Brakel wordt op de zwarte lijst geplaatst na een verdacht overlijden …. Ondertussen stellen we vast dat de dagprijzen in de private sector een stuk hoger liggen dan in de openbare sector.

Voor ACOD LRB is het duidelijk: privatisering in de ouderenzorg maakt vele slachtoffers. Naast de bewoners en het personeel draait ook de hele maatschappij op voor dergelijk wanbeheer.

Rechtspositieregeling

De nieuwe rechtspositieregeling voor het personeel van de lokale en regionale besturen Is een moeilijk dossier in de schoot van minister Somers. De standpunten van de werkgevers en de werknemers liggen mijlenver uit elkaar. Toch hebben de vakbonden in alle constructiviteit beslist om samen in te stappen in een informeel traject voor deze rechtspositieregeling. Het doel moet zijn om mekaar wat tegemoet te komen en een rechtspositieregeling op te maken die verdedigbaar is voor alle partijen en die van de lokale en regionale besturen aantrekkelijke werkgevers maken.

De houding van minister Somers maakt het onmogelijk om rond dergelijke belangrijke dossiers afspraken te maken. Het vertrouwen is volledig zoek na de voorbije leugens en manipulaties.

Ten aanzien van een nieuwe rechtspositieregeling wordt door de minister vaak getoverd met woorden zoals flexibiliteit, lokale autonomie en efficiëntiewinsten. Daarbij wordt eveneens geopperd dat het toezicht tot een minimum moet herleid worden aangezien dit een belemmering zou vormen voor een goed beleid. Om dezelfde reden spreekt men over een contractualisering van het personeel. Statutairen zouden niet voldoende efficiënt kunnen worden gebruikt bij veranderende omstandigheden. Men gaat hier gemakkelijkheidshalve voorbij aan het belang van onafhankelijke en neutrale ambtenaren ten bate van een rechtvaardige dienstverlening. Ook het belang van het toezicht voor de rechtszekerheid wordt weggemoffeld vanuit de idee dat lokale politici of ministers voldoende bekwaam en verstandig om enkel beslissingen te nemen ten goede van alle inwoners van een bestuur.

De minister bewijst vandaag zijn ongelijk. De contractualisering zal ervoor zorgen dat vele ambtenaren niet meer op een onafhankelijke manier beslissingen kunnen nemen en zich daaraan houden. Ongeoorloofde politieke tussenkomsten zullen de norm worden. Door de verdere afschaffing van het toezicht verliest men verder garanties op rechtszekerheid. De lokale autonomie neemt die rol over. Als we kijken hoe minister Somers zijn ministeriële autonomie interpreteert, weten we dat dergelijke autonomie door ACOD LRB nooit zal aanvaard worden. Het negeren van adviezen van deskundige ambtenaren, het misbruik maken van een syndicaal statuut, het misbruik maken van protocollen van de vakbonden … Dit zijn allemaal voorbeelden van toestanden waar we niet terug naartoe willen.

Kortom, niet met ons. Afwachten of onze Vlaamse Regering toch nog wat zelfrespect aan de dag kan leggen, en de strapatsen van deze minister Somers aan banden kan leggen.

Willy Van Den Berge, Gert Vlasselaer

Dit artikel verscheen eerder in De Tribune, maandblad van ACOD