Ook langetermijnmaatregelen voor energietransitie nodig
De federale regering besliste vannacht om de hoge energieprijzen op korte termijn te drukken via een accijnsverlaging voor benzine en diesel, een BTW-verlaging voor aardgas en een stookoliecheque. De tarieven voor het spoor worden bevroren. “De voorgestelde maatregelen zijn slechts kleine pleisters op een grote wonde. De federale regering moet nu snel met structureel klimaatbeleid op de proppen komen om onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen en de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen”, zegt Yelter Bollen, klimaatexpert bij Bond Beter Leefmilieu.
Concreet moet de federale regering de omslag naar klimaatneutrale mobiliteit en verwarming nu waarmaken. Dat kan door een taxshift die elektrisch rijden en verwarmen via een warmtepomp de meest rendabele oplossing maakt, en inzet op het spoor. Aanvullend is structureel beleid nodig dat energiearmoede aanpakt, dat kan bijvoorbeeld door het sociaal energietarief te verankeren.
Wat moet er precies gebeuren? Faseer de gunstige regeling van bedrijfswagens en tankkaarten uit. Betaal mensen in loon en niet in auto’s en brandstof. Hervorm tegelijk het spoor, met een aanbodgerichte dienstverlening die treinen om het halfuur garandeert in elk station. Een verlaging van de ticketprijs voor de trein kan heel wat mensen een betaalbaar alternatief bieden voor de wagen en zo files en uitstoot van broeikasgassen beperken. Faseer de steunmaatregelen voor alle biobrandstoffen van de eerste generatie, zoals palmolie en koolzaadolie, uit.
Ook Vlaanderen moet aan de bak
“We roepen ook de Vlaamse overheid op om een versnelling hoger te schakelen. Het Vlaamse energiepakket van 218 miljoen dat gisteren beslist werd, is een goede aanzet, maar veel meer is nodig om onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen werkelijk terug te dringen en de energietransitie sociaal rechtvaardig te maken”, stelt Yelter Bollen.
Zo moet de Vlaamse regering snel de knoop doorhakken over de Ventilusverbinding, zodat de offshore-windenergie aan land gebracht kan worden. Vlaanderen heeft ook een grote hefboom om de elektriciteitsfactuur te temperen en elektrificatie te stimuleren: het grote pakket heffingen moet dringend uit de elektriciteitsfactuur om warmtepompen en warmtenetten structureel competitiever te maken. Ook de verplichte renovatie na verkoop die de Vlaamse regering wil doorvoeren verdient een aanscherping: alle renovaties op sleutelmomenten moeten nu al heel energiezuinig worden, en voldoen aan het A-label. Tot slot is een versnelling nodig in de renovatie en nieuwbouw van energiezuinige sociale woningen in Vlaanderen.
Yelter Bollen
Als doctor in de Europese en Belgische politieke economie, houdt Yelter Bollen de vinger aan de pols van het klimaatbeleid. Eén oog houdt hij op de overkoepelende uitdagingen voor 2030 en 2050, het andere op de nitty gritty van hoe we dat kunnen klaarspelen. Yelter pleit voor een beleid met wortels én stokken: een investeringsmarathon voor duurzame oplossingen en een sociaal-rechtvaardige milieufiscaliteit.