Slecht, om eerlijk te zijn. Cuba haalt zijn deviezen doorgaans uit drie bronnen: de contracten van zijn medische brigades, het toerisme en de remesas, geld dat familieleden of kennissen in het buitenland naar Cuba sturen. Al die inkomstenbronnen staan de laatste jaren onder druk, met een enorme economische crisis tot gevolg. In Cuba is er nu een tekort aan alles: voeding, geneesmiddelen, grondstoffen … De overheid moet daardoor hartverscheurende keuzes maken, maar aan de gratis gezondheidszorg en het gratis onderwijs heeft ze niet geraakt.

Kan je een voorbeeld geven van zo’n moeilijke keuze?

Wel, door de blokkade heeft de regering moeten kiezen tussen de aankoop van levensnoodzakelijke geneesmiddelen en de ontwikkeling van een eigen coronavaccin. Het gaat dus heel ver. Maar ook ngo’s staan voor dergelijke keuzes. Zo moet gezondheidsorganisatie PROSALUD beslissen of ze condooms, dus preventieve middelen, of antivirale geneesmiddelen voor hiv-patiënten zal kopen. Of neem de Federación de Mujeres Cubanas (FMC), een organisatie waar FOS rechtstreeks mee samenwerkt. Ze moet kiezen tussen het ontwikkelen van nieuw didactisch materiaal ter preventie van tienerzwangerschappen en de aankoop van papier of drukinkt.

Ze botsen op lege winkels, lange wachtrijen en hoge prijzen

Wim Leysens 

Hoe gaan de Cubanen met de huidige situatie om?

Voor hen zijn het harde tijden. Ze botsen op lege winkels, lange wachtrijen en hoge prijzen. Om je een idee te geven: een blikje frisdrank kost 120 pesos, of 4,5 euro aan de officiële koers. Het minimuminkomen voor een gezin bedraagt 2400 pesos. Daar kom je niet ver mee.

Je had het net over onze partners PROSALUD en de FMC. Kunnen ze hun werk verderzetten?

Ze hebben het moeilijk, al is er wel een lichtpuntje. PROSALUD heeft onlangs een nieuw project opgestart, het ontmoetingscentrum Amalianos. Dat zet in op laagdrempelige hiv-preventie in een kwetsbare wijk in Oud Havana. Het centrum staat niet alleen open voor de jongeren, maar voor alle bewoners uit de buurt en heeft een ruim aanbod. Professoren geven er lezingen aan de derde leeftijd over allerlei onderwerpen. De medewerkers van het centrum gaan in dialoog met de buurtbewoners over de traditionele plantengeneeskunde, die nog sterk aanwezig is in de wijk. Kinderen genieten in Amalianos van creatieve ateliers en theater, terwijl volwassenen er terechtkunnen voor ontspannings- en relaxatieoefeningen om hun stress achter te laten. Spijtig genoeg bleef het aanbod eerder beperkt door de coronapandemie. Hopelijk komt daar spoedig verandering in.

Is er beterschap in zicht?

Een fundamentele verbetering zou de opheffing van de blokkade tegen Cuba zijn, natuurlijk. Die blokkade houdt de Cubaanse economie al zestig jaar in een wurggreep. We moeten daarvoor druk blijven uitoefenen op de Amerikaanse en Belgische beleidsmakers. Tot die opheffing er komt, ziet de regering-Díaz-Canel vooral heil in een verhoging van de nationale productie. En nu de coronacrisis beheersbaar is, kan het toerisme weer opstarten en geld in het laatje brengen.

Bedankt voor je update, Wim!

Graag gedaan, en vergeet niet om de boodschap ‘60 years … UNBLOCK CUBA!’ op sociale media te delen.