Greenpeace start stralingsonderzoek in Tsjornobyl

Tsjornobyl/Oekraïne, 18 juli 2022 - Een internationaal team van stralingsdeskundigen onder leiding van Greenpeace Duitsland voert op dit moment onderzoek uit in de buurt van de kerncentrale van Tsjornobyl naar aanleiding van de Russische bezetting in maart 2022. Het team, onder wie twee Belgische onderzoekers, zal de verlaten Russische loopgraven en schuilplaatsen onderzoeken op radioactieve straling.  Het onderzoeksproject wordt uitgevoerd met toestemming van de Oekraïense regering en in samenwerking met het Oekraïens Staatsbureau voor het Beheer van de Exclusiezone (SAUEZM).

Tijdens de Russische bezetting van de kerncentrale van Tsjornobyl in maart 2022 werden ongeveer 600 soldaten ingezet. Voor het eerst sinds het begin van de Russische invasie zullen er dus onafhankelijke metingen worden uitgevoerd en kan de verklaring van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) worden geëvalueerd. Volgens de IAEA was er weliswaar sprake van verhoogde straling, maar vormden de niveaus geen groot gevaar voor milieu of mens. De onderdirecteur van de IAEA is Mikhail Chudakov, die lange tijd medewerker was van het Russische nucleaire bedrijf Rosatom.

"We willen weten wat er ter plaatse gebeurd is. De informatie van de IAEA is tot nu toe onvoldoende," zegt Jan Vande Putte, nucleair deskundige bij Greenpeace België, ter plaatse in Tsjornobyl.  "De Oekraïense autoriteiten stellen Greenpeace Duitsland in staat te werken aan het verkrijgen van onafhankelijke informatie over de stralingsveiligheid in de regio. We doen onder meer onderzoek naar minuscule radioactieve deeltjes die op omliggende gebieden vielen toen de reactor van Tsjornobyl ontplofte in 1986.  Tussen zeven en negen ton splijtstof werd toen verpulverd en in de atmosfeer uitgestoten. Vandaag geldt rond Tsjornobyl: hoe meer je graaft, hoe meer radioactieve deeltjes verstoord worden. Het Russische leger heeft in feite een plek met nucleair afval omgeploegd terwijl ze hun loopgraven groeven." 

Tijdens de Russische bezetting in de regio waarschuwden Greenpeace-experts dat dit tot verhoogde radioactieve besmetting kon leiden. De IAEA gaf eind april het signaal dat de situatie veilig was. Het nucleair agentschap heeft een VN-mandaat om de verspreiding van kernenergie te promoten en is terughoudend met kritiek. 

Jan Vande Putte: “Terwijl wij hier in Tsjornobyl zo duidelijk de aanslepende risico’s van kernenergie zien - en de Russen bovendien nog steeds de kerncentrale van Zaporizja bezetten - wordt in België onderhandeld over de verdere verlenging van het nucleair park. Dit is totaal onverantwoord: ons blijven vastklampen aan kernenergie staat haaks op een veilige en duurzame energietoekomst.”