| 
Woensdag 9 november ging een groot deel van de Belgische werknemers in staking. Om zeer gegronde redenen.
De oproep tot staking is maanden geleden gedaan, eerst als waarschuwing aan de werkgevers en de politieke rechterzijde, daarna als belofte. Gezamenlijk blokkeren rood en groen de economische activiteit. Net zoals het patronaat de lonen blokkeert.
Loonsverhoging, prijsplafond
“De werkgevers willen van geen loonsverhoging weten en schermen tegenwoordig zelfs openlijk met een aanpassing van het indexmechanisme”, verklaart Miranda Ulens, algemeen secretaris van het ABVV. “Eerder gijzelden de werkgevers al de welvaartsenveloppe voor sociale uitkeringen door die te koppelen aan de onderhandelingen voor het interprofessioneel akkoord.”
“Tegelijk lezen we in de kranten dat de Belgische bedrijven recordwinsten optekenen. Dit is de wereld op zijn kop. Daarom schakelen we een versnelling hoger.”
Twee cijfers
In één jaar tijd steeg de gasprijs met 130% (vergelijking van oktober 2021 met oktober 2022). De elektriciteitsprijs ging met 85% omhoog. Deze frappante cijfers illustreren de omvang van het probleem.
Veel gezinnen die vóór de energiecrisis al “op het randje” zaten, vervallen nu in totale onzekerheid. Het armoederisico zal enkel maar toenemen. De meeste sociale uitkeringen bevinden zich nu al onder de armoedegrens. Voor de vakbonden gaat het niet meer alleen over ‘koopkracht’, maar over de kracht om in waardigheid te leven.
Voor Miranda Ulens moet de politiek dringend werk maken van een prijsplafond voor energie. “Waar wachten we op? Tal van andere landen gingen ons al voor.”
Loonnorm en concurrentievermogen
Het ABVV strijdt al twee jaar voor een aanpassing van de wet van ’96, de loonnormwet die in 2017 nog werd verstrengd en loononderhandelingen zo goed als onmogelijk maakt. Sensibiliseringsacties en burgerpetities (met 90.000 handtekeningen) haalden voorlopig weinig uit.
Werkgevers en liberale partijen willen de loonnormwet behouden zoals die nu bestaat. Deze wet doopten de vakbonden ondertussen de wet van 0%, want de berekening laat geen enkele onderhandelingsmarge toe.
De loonnorm moet zogezegd dienen om de concurrentiepositie van onze bedrijven te vrijwaren ten opzichte van het buitenland.
- Maar de vergelijking van de lonen met die van de buurlanden houdt geen rekening met de zogenaamde taxshift, die de loonkosten voor de Belgische ondernemingen verlaagde. Dit betekent dat het verhaal van de ‘loonhandicap’ van België ten opzichte van zijn buurlanden onhoudbaar is. Het is slechts een illusie dat sinds 1996 onze lonen sneller stegen dan in de buurlanden. Maar ondertussen betalen de werknemers hiervoor wel de prijs in de vorm van een loonblokkering met een norm van 0% voor de komende jaren.
- De loonnorm houdt ook geen rekening met loonsubsidies, die in 2020 meer dan 8,2 miljard euro bedroegen. Deze subsidies – zoals de niet-betaling van bedrijfsvoorheffing voor ploegendienst, nachtarbeid, overwerk – waren nooit hoger dan vandaag in België.
Er is momenteel bij vele bedrijven nog steeds voldoende ruimte om gestegen kosten op te vangen. We zien echter in vele gevallen het omgekeerde: bedrijven verhoogden de prijzen meer dan de kosten waren gestegen. Daardoor werden de winsten gespekt, maar steeg ook de inflatie. De ondernemers hebben de keuze: met hun grote reserves de klap opvangen of de gestegen prijzen doorrekenen en zo de inflatie verder aanwakkeren.
Indexering is geen loonsverhoging
De politieke rechterzijde probeert loonindexering voor te stellen als een loonsverhoging. “Dat is natuurlijk niet juist”, zegt Miranda Ulens. “Een loonindexering is geen loonsverhoging, maar wel een eerste bescherming tegen al te groot koopkrachtverlies. Je mag niet vergeten dat zo’n 850.000 werknemers dit jaar nog helemaal geen loonindexering hebben gezien.”
“Belast ALLE overwinsten”
- Nucleaire winst (voor Doel 3 en 4, en Tihange 2 en 3)
€2 miljard in 2022
telkens €1,3 miljard in 2023 en 2024 - TotalEnergies boekt €5,7 miljard winst in 2de kwartaal 2022 en keert €2,6 miljard uit aan aandeelhouders
- De ene na de andere grote multinational klopt de verwachtingen voor 2022: Solvay (winstgroei van 28%) AB Inbev (+8% winst), Melexis (+27% winst),…
De grote energiebedrijven zien hun winsten verdubbelen of zelfs verdrievoudigen ten opzichte van vorig jaar.
“Deze crisis treft niet iedereen op dezelfde manier”, besluit Miranda Ulens. “Er zijn andere sectoren en bedrijven die door de uitzonderlijke omstandigheden hoge winsten boeken, ook zij moeten hun steentje bijdragen. Voor ons moet de door de regering aangekondigde overwinstbelasting worden uitgebreid tot alle sectoren die door de uitzonderlijke omstandigheden hoge winsten maken.”
Meer informatie op www.abvv.be
