Tweet

Share

Als zelfs de secretaris-generaal van de VN, Antonio Guterres, het nu al zegt – bij de start van de top over biodiversiteit - dat “de mensheid een massavernietigingswapen geworden is”, wat wou u dan nog beweren dat ik in dit ezine al 14 jaar aan het overdrijven ben met de stelling “de mens is een ramp” (dixit een titel van Dirk Draulans in Knack van 9/10/1991). Mensheid is "massavernietigingswapen" geworden, aldus VN-topman (msn.com)

Arme arme Antonio: je moet ten einde raad zijn. Dan ben je opgeklommen tot wat het hoogste ambt ter wereld zou moeten zijn: secretaris-generaal van de Verenigde Naties ! Maar dan moet je machteloos toekijken hoe de monsters van de Poetinkliek een nietsontziende rakettenoorlog voeren tegen een vredelievend buurland. Dan moet je de dictators in Myanmar dulden, de petroleum-geldverkwistende Saoedi’s, de gruwel in Oost-Congo, de "oorlog tegen de natuur" …

Veel minder media-belangstelling

Toch wordt het nu in het Canadese Montréal nog eens geprobeerd. Op de vijftiende VN-top over biodiversiteit streven vertegenwoordigers van bijna 200 landen naar een nieuw akkoord om de biodiversiteit eindelijk echt te beschermen.

Jammer genoeg blijkt uit een media-rondgang dat de ‘Natuurtop’ op veel minder media-belangstelling kan rekenen dan de jaarlijkse klimaattoppen. Op bijna alle (westerse) mediawebsites die hier op woensdagochtend afgespeurd werden, moest je al een heel eind naar beneden scrollen – vaak heel de voetbalhysterie voorbij - om iets over de natuurtop te vinden.

De ‘mainstreaming’ van de biodiversiteit

De Standaard bracht op dinsdag wel deze interessante bijdrage: “Wat doet de wereld om planten en dieren te redden?” Wat doet de wereld om planten en dieren te redden? | De Standaard

Journalist Tom Ysebaert lichtte net zoals we dat hier gisteren deden, biodiversiteit toe als veel ruimer dan “soortenrijkdom. Dat is maar één van de aspecten. Ook de genetische verscheidenheid en de instand­houding van ecosystemen maken er deel van uit. ‘Bedreigde soorten beschermen is noodzakelijk maar volstaat niet,’ zegt Ines Verleye van de FOD Leefmilieu, het hoofd van de Belgische delegatie in Montreal. ‘Biodiversiteit gaat ook over drinkbaar water, vruchtbare bodems, kusten die bestand zijn tegen stormen, een omgeving die beschermd wordt tegen droogte en overstromingen. Neem de waterramp in de Vesdervallei van juli 2021. Met een rivier die de ruimte had gekregen om natuurlijk te stromen en zonder dichte bebouwing op de oevers, was de schade veel minder groot geweest.’”

Biodiversiteit zit overal rond ons, zelfs in ons. Verleye: ‘Het is aangetoond dat kinderen in steden steeds meer een zwakkere immuniteit hebben omdat ze niet blootgesteld worden aan bacteriën in de aarde. We beseffen niet wat we aan het verliezen zijn.”

Ysebaert: “De biodiversiteit redden zal dus ook moeten gebeuren in andere domeinen dan de pure natuur: landbouw, bedrijven, handel, steden. Het is wat de experts de ‘mainstreaming’ van de biodiversiteit noemen: het concept moet doordringen in alle geledingen van de menselijke activiteiten.”

30% van de Planeet beschermen ? En de overige 70 % ?

Biodiversiteit is van groot economisch belang. Het Wereld Economisch Forum (WEF) becijferde dat de helft van het mondiale BBP min of meer van de natuur afhankelijk is.

De top in Montreal zou een groot akkoord moeten opleveren zoals dat van Parijs over het klimaat. In de vorm van een ‘Global Biodiversity Framework’ (GBF).

Een van de meest concrete doelstellingen is om 30 procent van de oppervlakte van de aarde te beschermen tegen 2030. Zowel op land als op zee. Het is een idee van de High Ambition Coalition waar meer dan 100 landen waaronder België, zich bij aansloten. Dan blijft wel nog de vraag hoe de overige 70 procent zullen beheerd worden.

Volgens Ysebaert houden de wetenschappers die bij COP15 betrokken zijn, “nu al hun hart vast dat veel voorstellen afgezwakt zullen worden en de teksten te vaag blijven.”

Er zijn in Montreal afgevaardigden van 196 landen present. Voor België gaan nationaal minister van Leefmilieu, Zakia Khatabbi (Ecolo) en Waals minister van Natuur Céline Tellier (Ecolo). “Vlaamse minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) is verhinderd door begrotingsbesprekingen in het Vlaams Parlement.”

Eerder wou Demir ook al niet naar de klimaattop in Egypte gaan. Anders gezegd: het interesseert haar geen ballen, net zoals heel haar departement ‘Omgeving’ haar niet interesseerde toen ze het toegeschoven kreeg – ze was zelfs kwaad destijds - tot ze snapte dat ze er de show mee kon stelen.

Gebrek aan urgentie-besef

Bij de VRT titelde Michaël Torfs op woensdag: “Waarom de biodiversiteits-COP in Canada zo belangrijk is voor ons: "We zagen de tak af waar we op zitten". Ook de openbare omroep sprak met Ines Verleye van wie de titel-uitspraak komt. 

Vervolgens stelde Torfs de COP15 voor, via zeven vragen zoals deze: “Waarom is dit belangrijk voor ons?” Vanwaar de naam ‘Cop 15’ ? “Waarom is deze COP15 specifiek belangrijk?” “Wat ligt er op tafel?” “Wordt dit moeilijker dan de klimaatconferentie?” Al Torfs zijn antwoorden kan u gaan lezen bij de VRT: Waarom de biodiversiteits-COP in Canada zo belangrijk is voor ons: "We zagen de tak af waar we op zitten" | VRT NWS: nieuws

Gaan we even in op de laatste vraag. Daar luidt het antwoord ja, “omdat het klimaatprobleem tastbaarder” zou zijn volgens Verleye … Volgens haar “is de biodiversiteitscrisis veel minder zichtbaar." Voor wie oog heeft voor de natuur lijkt ze me juist net veel zichtbaarder. Maar tja, voor veel supermarktroofdieren wellicht niet. Misschien had Verleye dit moeten antwoorden: de klimaatchaos lijkt de mens sneller en harder te treffen want hitte en droogte merk je rapper dan enkele diersoorten minder.

Bij het klimaat ondervindt vooral ‘het zuiden’ de impact van de historische uitstoot in het industriële Noorden. Bij biodiversiteit ligt dat volgens Ines Verleye “anders. Als Europa zijn we heel veel kwijtgeraakt aan biodiversiteit. Ontwikkelingslanden hebben er nog zeer veel. (…). Er is niet echt een Noord-Zuid-verschil.” Iedereen zegt “voor een betere biodiversiteit te gaan. De coalitie van landen met een hoge ambitie bestaat uit zowat 100 landen, zowel uit Noord als Zuid." 

Toch wordt er voor de middelen vooral naar het ‘rijke’ Noorden gekeken. Schattingen komen op 700 miljard dollar uit, die jaarlijks nodig zou zijn om de biodiversiteitsdoelen te halen. Alvast België is niet overtuigd van de zin van weer een nieuw fonds. Verleye stelde in De Standaard: “Het kost tijd en geld om het operationeel te krijgen. Het lijkt ons beter de bestaande instrumenten te verbeteren.”

Soms uitgebreid, meestal beperkt en al te vaak totaal niets

De top is dus gestart maar toch was het op woensdagochtend geen overrompeling aan artikels erover op de meeste nieuwssites.

De webstek van de RTBF had bovenaan wel een kleine foto naar het artikel “COP15 sur la biodiversité à Montréal : la conférence de la décennie pour éviter la 6e extinction de masse des espèces »

Pascale Bollekens begon met het opmaken op basis van WWF-rapporten, van “Un bilan catastrophique pour la biodiversité”. “On assiste à une perte massive de 69% dans les populations de vertébrés au cours de ces 50 dernières années. »

Ook Bollekens wees op de nood aan meer middelen en net zoals bij het klimaat geldt: “L’inaction coûte plus cher que l’action. » COP15 sur la biodiversité à Montréal : la conférence de la décennie pour éviter la 6e extinction de masse des espèces - rtbf.be

Mooi bovenaan stond de top bij Deutsche Welle, met de foto van een orang oetan en daarover deze titel: “Stoppt der UN-Biodiversitätgipfel den rapiden Verlust der Natur?” Stoppt der UN-Biodiversitätgipfel den rapiden Verlust der Natur? | Wissen & Umwelt | DW | 07.12.2022

Wat lager volgde nog een artikel met als titel “Biodiversität - der Schlüssel fürs Überleben” Biodiversität - der Schlüssel fürs Überleben | Wissen & Umwelt | DW | 07.12.2022

De BBC had dit klein titeltje op zijn homegpage: “COP15: UN calls for 'peace pact with nature'” COP15: UN calls for 'peace pact with nature' - BBC News

Ook bij The Guardian was het diep naar beneden scrollen voor titels zoals deze: “We are at war with nature’: UN environment chief warns of biodiversity apocalypse” https://www.theguardian.com/environment/2022/dec/06/cop-15-un-chief-biodiversity-apocalypse

Naar beneden scrollen eveneens bij Le Monde: « Biodiversité : la COP15 au défi de protéger 30 % de la planète… et les 70 % restants » Biodiversité : la COP15 au défi de protéger 30 % de la planète… et les 70 % restants (lemonde.fr)

Diep naar beneden scollen ook bij Le Figarro: “Coup d'envoi de la COP15, le sommet de la décennie pour sauver la nature » Coup d'envoi de la COP15, le sommet de la décennie pour sauver la nature (lefigaro.fr)

Zowat overal bleek het wereldkampioenschap balstampen veel belangrijker.

Bij Al Jazeera was het al Marokkaanse voetbalhysterie wat de klok sloeg, na de zege tegen Spanje. De Times of India had het te druk met lokale verkiezingen. Niets ook bij The Japan Times (naast wel één klimaatbericht) en de Bangkok Post (die zich omschrijft als het ‘wereldvenster op Thailand’). Nada ook voor Brazilian Report en Globo.com.

De Spaanse krant El Pais die zich heel bescheiden “El periodico global” noemt (‘de wereldwijde krant”: EL PAÍS: el periódico global (elpais.com)  ) bakte er evenmin iets van. Diep beneden in de rubriek ‘Clima y Medio Ambiente’ (Klimaat en Milieu) alleen aandacht voor Europese wetgeving tegen ontbossing; een bioscoopstad in de buurt van een natuurpark en een stuk dat titelde “De beste Europese openbare ruimte is een kanaal”.

Zelfde liedje bij de Zwitserse ‘kwaliteitskrant’ Neue Zürcher Zeitung . De mail van woensdagochtend titelde: “Das Wichtigste am Morgen: Die heutigen Bundesratswahlen, und die Blamage der Schweiz gegen Portugal an der Fussball-WM”.

Dichterbij huis had ook Van Thillo’s Nederlandse Volkskrant niets over de Biodiversiteits-top op zijn homepagina (om 9 u 30 ’s ochtends; dubbel gecheckt) … Ook niets bij de Belgische DPG-krant Het Laatste Nieuws (12 u 15) Wel een artikel ergens halverwege de website van De Morgen: “Het lot van de natuur ligt in handen van VN-top in Montreal: moeten we daar veel van verwachten?”

De Nederlandse Mediahuiskrant NRC daarentegen plaatste de COP15 met foto helemaal bovenaan: “Biodiversiteitstop in Montreal: ‘We moeten haast maken om nieuwe massa-extinctie te voorkomen’” Voorkomen ? De 6^de massa-extinctie is volop bezig ! Een weblink kan ik hier niet geven want bij NRC gaat alles meteen achter de betaalmuur. Er was ook nog een tweede en een derde artikel. Dat laatste stelde dat “Biodiversiteit cruciaal is om klimaatverandering het hoofd te bieden”.

En onze Chinese vrienden ? Zij leiden de top. Hun media zullen er bol van staan ? Maar bij de South China Morning Post: niets ! Grappig dan weer werd het bij de officiële spreekbuis China Daily. Grappig: wel ja, klik op het hoofditem van dinsdagochtend en je krijgt een interview waarin milieuminister Huang Runqiu die ook voorzitter is van COP15, zich op de borst mag kloppen over alle Chinese vooruitgang.  Biodiversity: China's progress, ideas and experience - Chinadaily.com.cn

Bon, dat was het lezers. U kunt zelf nog wat verder zoeken, maar dit is duidelijk: deze top geniet absoluut niet dezelfde media-aandacht én dus ook niet die van politici, publieke opinie én … banken en industrie …

30 % ten koste van inheemse volkeren ?

In groen en donkerblauw: een voorstel van de 30 % te beschermen gebieden op Aarde

https://www.cirad.fr/en/cirad-news/news/2022/biodiversity-protecting-just-30-of-the-planet

Tot slot nog een kritische noot uit The Guardian. De Britse krant titelde “Canada leads calls to protect 30% of Earth as Cop15 opens in Montreal” maar meldde ook dat “Indigenous peoples and human rights campaigners have significant doubts”, ernstige twijfels dus bij hoe die 30 % beschermde gebieden gerealiseerd worden. Zullen zij niet er weer de dupe van worden ? Of zullen ze, vaak als ‘natuurvolkeren’ nog min of meer in evenwicht met hun leefmilieu levende, bij de realisatie gehoord en betrokken worden ? Canada leads calls to protect 30% of Earth as Cop15 opens in Montreal | Cop15 | The Guardian

De openingstoespraak van de Canadese premier Justin Trudeau werd zoals Reuters en Gazet van Antwerpen meldden, verstoord door vertegenwoordigers van lokale inheemse volkeren. Zij hielden een spandoek omhoog met deze aanklacht: ‘Indigenous genocide = ecocide - To save biodiversity, stop invading our lands."’ https://www.reuters.com/business/environment/un-summit-aims-global-pact-protect-nature-2022-12-06/

Jan-Pieter Everaerts