Tweet

Share

17 december 2022Alice Speri

Met Giorgia Meloni als premier voelen extreemrechtse fanatici zich duidelijk gesterkt. (Quirinale.it (Wikimedia Commons))

De machtsovername van Giorgia Meloni als nieuwe premier van Italië heeft geleid tot een golf van extreemrechtse bedreigingen van en aanvallen op journalisten en critici. 'De hele melkweg van extreemrechts voelt zich nu beschermd en gesterkt.'

The Intercept

Dit is een vertaling van een artikel dat verscheen bij The Intercept. Ontdek alle binnen- en buitenlandse partners waarmee Apache samenwerkt voor een bredere waaier aan onderzoeken en analyses.

Een dag nadat de verkiezingen van Italië dit najaar uitmondden in een triomf voor de Fratelli d’Italia, een extreemrechtse partij met neofascistische wortels, deelde Paolo Berizzi, journalist bij een van de grootste kranten van Italië, enkele van de berichten die hij op sociale media ontving. "Sterf. Vlucht. Castorolie", luidden die berichten - dat laatste een expliciete verwijzing naar een vorm van marteling die populair was bij aanhangers van de Italiaanse fascistische dictator Benito Mussolini. "Hang jezelf op. ... Stop met schrijven. We komen achter je aan."

Nu Italië zijn meest extremistische regering krijgt sinds Mussolini het fascisme zijn naam gaf, waren dit soort berichten een huiveringwekkende herinnering aan hoe zelfverzekerd de aanhangers van extreemrechts in Italië zijn geworden. Voor Berizzi waren ze echter niet nieuw. Bijna tweehonderd Italiaanse journalisten kregen de afgelopen jaren politiebescherming, twee dozijn van hen wonen en werken de klok rond onder escorte.

Journalist Paolo Berizzi: 'In Italië hebben de fascisten op vlak van intimidatie van journalisten een niveau bereikt dat vergelijkbaar is met dat van de maffia'

Maar de ervaren correspondent van La Repubblica was wel de eerste verslaggever in Italië - en in Europa - die 24 uur per dag politiebescherming nodig had, niet vanwege zijn verslaggeving over de georganiseerde misdaad, traditioneel de grootste bedreiging voor de veiligheid van journalisten in Italië, maar vanwege zijn onderzoek naar de toenemende extremistische en neofascistische groeperingen in het land.

"Het is geen record om trots op te zijn", zegt Berizzi in een interview met The Intercept. "Het weerspiegelt het klimaat in Italië rond al wie verslag uitbrengt over fascisten en neofascisten, en die meer in het algemeen schrijft over haat, racisme, homofobie, antisemitisme. ... In Italië hebben de fascisten op vlak van intimidatie van journalisten een niveau bereikt dat vergelijkbaar is met dat van de maffia."

"Dit is een partij die geworteld is in de fascistische traditie", voegt hij eraan toe, verwijzend naar Fratelli d’Italia. "De hele melkweg van extreemrechts voelt zich nu beschermd en gesterkt."

De bedreigingen blijven niet beperkt tot op sociale media - hoewel ze daar welig tieren en meedogenloos zijn. Er lopen momenteel zestien verschillende rechtszaken in verband met bedreigingen aan het adres van Berizzi. Een rechtbank heeft onlangs de eerste veroordeling uitgesproken tegen een man die online opriep tot Berizzi’s dood. "De afgelopen jaren hebben ze al mijn fysieke ruimtes aangevallen", vertelt Berizzi. "Ze vernielden mijn huis, mijn auto. Ze hingen borden op straten, viaducten, in stadions."

Hoewel hij een van de meest prominente journalisten is die regelmatig verslag doet van extreemrechts in Italië, met inbegrip van topfunctionarissen in de nieuwe regering, is Berizzi niet de enige die te maken krijgt met intimidatie. Dergelijke campagnes worden soms rechtstreeks aangewakkerd door leden van de extreemrechtse politieke partijen in Italië, tot aan de nieuwe premier Giorgia Meloni toe.

De Keuze van Apache

In de Keuze van Apache brengen we tweewekelijks op zaterdag een selectie van de beste stukken van onze (inter)nationale partners. Wil je de Keuze in je mailbox ontvangen? Schrijf je in op deze pagina.

'Wij zijn nu aan de macht'

Een ander slachtoffer is Rula Jebreal, een Palestijns-Italiaanse politiek analist en schrijver die ook regelmatig commentaar geeft op Amerikaanse extreemrechtse netwerken. Jebreal is een zwarte moslim-immigrant die racisme, vrouwenhaat en extremisme in haar vaderland aan de kaak heeft gesteld.

Jebreal ontvangt al jaren een stortvloed aan racistische en seksistische beledigingen en bedreigingen met de dood en verkrachting. Maar na de verkiezingen van dit jaar, en nadat ze haar publiek herinnerde aan enkele van Meloni's meest extremistische uitspraken in het verleden, zag Jebreal het misbruik toenemen. In september dreigde Meloni haar aan te klagen voor een tweet waarin Jebreal afzonderlijke uitspraken van de nieuwe premier door elkaar haalde, zij het zonder de kern van haar boodschap te veranderen.

Paolo Berizzi: 'Politieke machten die die macht misbruiken om je in het vizier te nemen, dat gaat tegen de principes van de democratie in'

Binnen enkele uren nadat Meloni Jebreal op Facebook had vernoemd - "het vuur aanwakkerde", zoals de auteur het uitdrukte - uitten hordes trollen op sociale media bedreigingen tegen haar. Ook mainstream Italiaanse publicaties deden al snel mee - op een nauwelijks beschaafdere toon. Il Giornale, een dagblad van de familie van oud-premier Silvio Berlusconi, had een paar weken eerder naar Jebreal verwezen met woorden als "kefyah", "islam", "#metoo" en "intifada" - niet bepaald subtiele hondenfluitjes.

Meloni klaagde Jebreal uiteindelijk niet aan. (In 2020, toen ze lid was van de oppositie, klaagde ze wel een andere prominente Italiaanse journalist aan, Roberto Saviano, een van de verslaggevers die onder volledige politiebescherming leeft voor zijn verslaggeving over de maffia, in een smaadzaak die momenteel loopt.)

Maar alleen al de dreiging van juridische stappen, en het feit dat een nieuwe premier een individuele journalist rechtstreeks aanvalt en haar expliciet vernoemt, was een opmerkelijke escalatie in de toch al vijandige relatie tussen de extreemrechtse politici van Italië en een slinkend aantal leden van de Italiaanse media die bereid zijn hen uit te dagen.

"Ze voeden je aan hun publiek", merkt Berizzi op over het gebruik van sociale media door politici om hun critici te beledigen. "Politieke machten die die macht misbruiken om je in het vizier te nemen, dat gaat tegen de principes van de democratie in."

Dat is zeker geen louter Italiaanse trend. "Een autocratische partij zal journalisten aanvallen, dat doen ze allemaal", zegt Ruth Ben-Ghiat, die als historicus een boek schreef over autoritaire leiders en die de gelijkenissen, maar ook directe connecties, heeft opgemerkt tussen Meloni's partij en de Republikeinen in de Verenigde Staten.

Voor Jebreal was de laatste ronde van persoonlijke aanvallen een herinnering dat zij precies het soort Italiaanse diversiteit vertegenwoordigde waartegen Meloni's partij jarenlang campagne had gevoerd. "Ze handelt al een tijdje in deze racistische en antisemitische samenzweringen", zegt Jebreal aan The Intercept, verwijzend naar Meloni's vroegere verwijzingen naar racistische "omvolkings"-theorieën en haar antisemitische verwijzingen naar samenzweringstheorieën met miljardair investeerder en filantroop George Soros in de hoofdrol.

"En er is weinig of geen reactie. Ik ben een van de weinige stemmen die erop wijst hoe dit mensen radicaliseert, hoe haatmisdrijven de pan uit rijzen in Italië."

"Ik denk dat Meloni en haar team uiteindelijk proberen een voorbeeld van mij te maken, om te zeggen: 'Wij zijn nu aan de macht,'" voegt Jebreal eraan toe. "Journalisten intimideren is typisch voor fascistische politiek. Ze hebben het eerder gedaan, ze doen het nu weer. Ze heeft haar fascistische basis nooit verloochend. Ze probeert zichzelf af te schilderen als gematigd. Ze is dat niet, ze is een extremist."

Neofascisme normaliseren

Meloni was medeoprichter van de Fratelli d’Italia in 2012, nadat een eerdere ultraconservatieve partij, de Alleanza Nazionale (AN), fuseerde met de partij van Berlusconi, Forza Italia. De AN was een directe afstammeling van Movimento Sociale Italiano, afgekort tot MSI, een splinterpartij die kort na de Tweede Wereldoorlog werd opgericht door voormalige aanhangers van Mussolini (zijn oorspronkelijke Partito Fascista Repubblicano werd na de oorlog verboden).

Meloni begon haar politieke carrière in de jongerenafdeling van de MSI. Net als de MSI en de AN daarvoor, heeft Fratelli d’Italia zich nooit ontdaan van de driekleurige brandende vlam in haar logo, een duidelijke bevestiging van haar ideologische continuïteit met de eerdere neofascistische partijen. Ook de slogan van de partij - ‘God, Vaderland, Familie’ - is een overblijfsel uit de tijd van Mussolini.

Auteur David Broder: 'Ik denk dat we al voor de verkiezingen deze tendens zagen om Meloni te normaliseren'

Maar toen ze als enige partij in de oppositie tegen de nationale eenheidsregering van Mario Draghi aan populariteit wonnen, lanceerden de Fratalli d’Italia een grotendeels succesvolle campagne om zichzelf te rebranden als gewone conservatieven in plaats van neofascisten, terwijl Meloni, de eerste vrouwelijke premier van Italië, een glazen plafond doorbrak.

Dat soort rebranding is iets waar extreemrechts meester in is, en niet alleen in Italië, stelt Ben-Ghiat. "Politiek rechts is zeer bedreven in het consolideren van bepaalde verhalen, en het verhaal is nu dat Meloni en haar partij conservatieven zijn. Dat ze het logo van een neofascistische partij hebben, betekent gewoon dat ze patriotten zijn", zegt Ben-Ghiat. "Dit verhult hun geschiedenis van haat en fascisme."

De Italiaanse media zijn grotendeels akkoord gegaan met de rebranding. Dat komt deels door een reactieve, door polemieken gedreven vorm van journalistiek met weinig historisch geheugen - en door de neiging van publicaties tot zelfbehoud of opportunisme. "Het is een verschrikkelijke Italiaanse gewoonte om op de kar te springen van de winnaar", merkt Berizzi op.

"Ik denk dat we al voor de verkiezingen deze tendens zagen om Meloni te normaliseren", zegt David Broder, auteur van een boek over fascisme in het hedendaagse Italië en van verschillende columns waarin hij waarschuwt tegen het witwassen van de neofascistische wortels van de huidige regering. Broder voegt eraan toe dat de Italiaanse pers, nu ze is begonnen met het verslaan van Meloni's ambtstermijn, "heeft geprobeerd om zelfs zeer extremistische uitspraken van vrij recente datum te normaliseren of als een soort irrelevant te behandelen".

Meloni's verwijzingen naar de omvolkingstheorie zijn bijvoorbeeld grotendeels "uit het collectieve geheugen gewist", aldus Broder, zelfs nu zij een reeks extreemrechtse extremisten tot minister heeft benoemd.

Onderminister van Infrastructuur Galeazzo Bignami is ooit gefotografeerd met een hakenkruisarmband. Minister van Regionale Zaken Roberto Calderoli vergeleek ooit de eerste zwarte minister van Italië met een "orang-oetan". Minister van Buitenlandse Zaken Antonio Tajani prees ooit de "positieve dingen" die Mussolini deed. Meloni zelf noemde Mussolini "een goed politicus" en voegde eraan toe dat "alles wat hij deed, hij voor Italië deed".

Niet enkel schreeuwen op sociale media

Ondertussen worden journalisten zoals Berizzi die blijven schrijven over de extremistische connecties van de nieuwe regering genegeerd, als ze niet regelrecht worden geviseerd. "Ze zijn nogal intolerant tegenover kritiek", zegt Broder, verwijzend naar Meloni en haar bondgenoten. "En ze hebben sterk de neiging om kritiek van journalisten te beantwoorden door hen ervan te beschuldigen dat ze alleen maar linkse ideologen zijn, tegenover wie ze zich dus niet hoeven te verantwoorden."

Ze zijn ook steeds vaker gaan dreigen met juridische stappen, hoewel ze die dreigementen zelden hebben uitgevoerd.

"We hebben de laatste weken gezien hoe snel sommige van deze ministers beginnen te beweren dat ze mensen zullen aanklagen, zelfs voor zeer gefundeerde kritiek", merkt Broder op. Zelfs als de rechtszaak niet doorgaat, voegt hij eraan toe, "is er een poging om critici van de regering tot volgzaamheid te dwingen door deze juridische dreigementen".

Als commentator van zowel de Amerikaanse als de Italiaanse politiek is Jebreal al lang gewend aan de kritiek aan haar adres. Maar niets bereidde haar voor op de intimidatiecampagne die volgde op Meloni's dreigement om haar aan te klagen. "Ze weten precies wat er zal volgen: de doodsbedreigingen, de verkrachtingsbedreigingen, het dreigende geweld", vertelt ze.

"Ze vertellen hun aanhangers eigenlijk op wie ze zich moeten richten", voegt ze eraan toe, doelend op de verwijzingen van Meloni en haar medestanders naar haar als een "wink wink, nudge nudge", die hun aanhangers toestemming geven om haar als doelwit te kiezen. "Ik ontvang meer doodsbedreigingen en verkrachtingsbedreigingen dan wanneer ik op CNN verschijn om het racisme van Trump aan de kaak te stellen."

In Italië, net als in de Verenigde Staten, is het online misbruik steeds meer overgeslagen naar het echte leven. Racistische en politiek gemotiveerde aanvallen nemen al enige tijd toe.

Vorig jaar viel een groep neofascisten het hoofdkwartier van een van de grootste Italiaanse vakbonden aan. Ze vernielden het, nadat ze er eerst niet in waren geslaagd door te stoten naar de ambtswoning van de premier. Plaatselijke commentatoren noemden het voorval de "Italiaanse Capitol Hill", als verwijzing naar de bestorming van het Amerikaanse parlement op  6 januari in Washington, D.C. Al was het ook een griezelige herinnering aan een tactiek - vakbonden aanvallen - die de opkomst van Mussolini en zijn aanhangers mee mogelijk heeft gemaakt.

“Ze gaven een signaal", zegt Berizzi. "'Kijk, we schreeuwen niet enkel op sociale media, we menen het echt.'"

Bron: https://apache.be/2022/12/17/we-komen-achter-je-aan-italiaanse-neofascisten-viseren-journalisten