Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, WWF, Velt en Dryade dagvaarden vandaag de Vlaamse regering. In belang van onze burgers en natuur moeten er dringend omvangrijke bufferzones komen rond huizen, scholen, crèches, waterlopen en natuur- en waterwingebieden. Naar schatting wordt zo 35% van Vlaanderen pesticidenvrij. De organisaties gaven eind oktober de Vlaamse regering een maand om de Vlaamse regels in lijn te brengen met de Europese regelgeving, maar kregen hierop geen toereikende reactie.

Vandaag dagvaarden de vijf natuur- en milieuorganisaties de Vlaamse regering omdat de Vlaamse pesticidenreglementering in strijd is met de Europese pesticidenrichtlijn. “België behoort bij de grootste pesticidenverbruikers van Europa.” zegt Reine Spiessens van WWF.

De afgelopen jaren verscheen meer en meer onderzoek over de ruime verspreiding van pesticiden en hun nefaste invloed op natuur en gezondheid. “Recent stelde het 3xG-onderzoek van VITO hoge waarden van pesticiden vast bij Vlaamse kinderen. Onderzoek in Duitse en Nederlandse natuurgebieden toont aan dat het aantal insecten op 27 jaar tijd met 75% verminderde. Overmatig pesticidengebruik blijkt één van de hoofdoorzaken,” verduidelijkt Jos Ramaekers van Natuurpunt.

De natuur- en milieuverenigingen hebben drie eisen voor de Vlaamse regering. In de eerste plaats vragen ze een effectenbeoordeling voor pesticidengebruik in of nabij habitatrichtlijngebieden. Zo’n beoordeling houdt in dat pesticiden enkel gebruikt mogen worden op voorwaarde dat de natuur er niet onder lijdt. Europa eist al sinds 2004 zo’n beoordeling voor alle activiteiten die mogelijk een impact hebben op de kwaliteit van die natuurgebieden.

Daarnaast legt de Europese pesticidenrichtlijn maatregelen op om het pesticidengebruik te verbieden of verminderen in waterwin- en Natura 2000-gebieden. Dit is essentieel om de waterkwaliteit en de natuur te beschermen. De verplichting bestaat sinds 2011 maar de Vlaamse regering liet na het nodige te doen. De Franse Raad van State verplichtte Frankrijk in 2021 deze maatregelen te nemen. De organisaties verwachten dat deze zones extra bescherming genieten via aangepaste regelgeving.

Tot slot moeten er ruimere bufferzones komen rond natuurgebieden, waterlopen en kwetsbare zones zoals scholen en rusthuizen om de effecten op waterleven, mens en natuur te minimaliseren. De bufferzones zijn vandaag gebruikelijk 1 tot 10 meter breed, wat onvoldoende is. “Mensen die naast een akker of boomgaard wonen, krijgen regelmatig een pesticidenevel over zich”, zegt Geert Gommers van Velt. “Inwoners staan er machteloos tegen, dat moet anders. Recent onderzoek adviseert een bufferzone van 500 meter rond huiskavels.“ Ook hier werd Frankrijk door de Raad van State gedwongen om ruimere bufferzones in te stellen.

“Rekening houdend met de oppervlakte van natuur- en waterwingebieden en de ruimtelijke versnippering in Vlaanderen, is onze inschatting dat 35% van het Vlaamse grondgebied pesticidenvrij kan worden”, stelt Heleen De Smet van Bond Beter Leefmilieu. Vandaag gaan de organisaties over tot de dagvaarding van de Vlaamse Regering. Een eerder ingebrekestelling leidde niet tot extra engagementen. De jarenlange en flagrante inbreuk op de Europese richtlijnen en de rechtspraak van de Franse Raad van State tonen dat de organisaties een solide zaak hebben.