Analyse: 'Een wereld zonder oorlog? Maak oorlog overbodig.'

In een nieuwe reflectie formuleert Paul Lansu van Pax Christi International een antwoord op de vraag "Zullen we uiteindelijk een wereld 'kunnen' krijgen zonder oorlog?", nl. door "oorlog te verhinderen, te voorkomen, onmogelijk te maken".

In de voorbije 75 jaar hebben we drie grote scharniermomenten meegemaakt, aldus Lansu: de Koude Oorlog (1946-1991); de periode na de Koude Oorlog (tot 2011) en nu een periode waarin zich allerlei gebeurtenissen aandienen: de Arabische lente, wereldwijde migraties, religieus terrorisme. Volgens Lansu heeft oorlog voeren geen enkele toekomst meer. Oorlogen lossen niets op. Dat zou, zegt Lansu, ons ertoe moeten aanzetten om oorlog buitenspel te zetten en te mikken op efficiënte methodes om conflicten op te lossen.

Uitermate bevreemdend in die context is het feit dat politieke leiders ermee akkoord gaan om te werken aan en voor kernontwapening en tegelijkertijd de kernwapenarsenalen behouden én moderniseren.

Oorlogvoering is, alleen al omwille van de immense kostprijs ervan door menselijk leed, immoreel: de voorbije eeuw kwam 0,7 % van de wereldbevolking om in gewapende conflicten. Een hoge menselijke kost, die ook in geld valt uit te drukken: wereldwijd spendeerden wij in 2016 zo'n 1690 miljard dollar aan wapentuig.

In Wereldoorlog II werden voor het eerst atoomwapens ingezet. Het risico dat dit opnieuw gebeurt neemt overhands toe. Gelukkig vallen er ook positieve ontwikkelingen te noteren: in 2017 keurde de VN een verdrag goed dat kernwapens verbiedt. De opkomst van nieuwe 'nette' wapensystemen zoals drones en killer robots, die vanop grote afstand en zonder 'risico' op eigen verlies een tegenstander kunnen treffen, baart ons aan de andere kant dan weer nieuwe zorgen.

Paul Lansu is ervan overtuigd dat oorlogvoering kan afgeschaft worden. Het is een afschuwelijke manier om conflicten te beslechten – des te meer omdat er efficiëntere methodes zijn om voor die conflicten oplossingen te vinden en te realiseren.

Uiteraard vormen een aantal staten een gevaar voor zichzelf en voor hun buurlanden. De VN en intergouvernementele instellingen zouden die zwakke staten bij moeten staan in hun beleid en vredesmissies. Dat leidde trouwens tot de uitvoering van 47 vredesmissies tussen 1991 en 2011.

Wij moeten er alles aan doen om wereldwijd de grondoorzaken van oorlog en geweld aan te pakken, zodat ieder mens uitzicht heeft op veiligheid, welzijn en rechtvaardigheid. Dat dit een werk is van lange adem, spreekt voor zich.