Financiële transparantie verbetert wereldwijd, maar de weg is nog lang. Dit is de belangrijkste conclusie van de 2015 Financial Secrecy Index berekend door het Tax Justice Network. Zoals gebruikelijk, maakt België geen golven, het doet maar precies genoeg om niet te worden opgemerkt.

Wat is de verklaring voor de algemene verbetering?

Een heel belangrijke stap die vóór 2008 ondenkbaar zou zijn: de automatische uitwisseling van informatie tussen financiële instellingen en de belastingdiensten. Deze zal van kracht worden in 2017 of 2018 naargelang het land, en 96 landen hebben toegezegd om dat in praktijk te brengen, waaronder België. Met andere woorden, het is het einde van het bankgeheim.
Men zou kunnen veronderstellen dat alle landen van de OESO volgen, maar dit is niet het geval, en dat is een enorme paradox. Met hun FATCA wet, staken de Verenigde Staten mogelijks de lont aan deze echte revolutie , maar puur eenzijdig. Ze dwongen transparantie af ten opzichte van hen, maar weigeren ze zelf in de andere richting . En intussen blijven we vaststellen dat Amerikaanse staten zoals Delaware zuivere belastingparadijzen zijn.

Foei VS!

De Verenigde Staten is zelf het derde fiscaal meest ondoorzichtige land van de wereld. Ze worden voorafgegaan door Zwitserland, dat zijn bankgeheim officieel opgeeft ,maar het officieus betonneerde.
Hong Kong ondertekende dan weer helemaal niets. Daarna komen Singapore, de Kaaimaneilanden, Luxemburg, Libanon, ook Duitsland blijft een schuilplaats voor illegaal geld volgens het Tax Justice Network, Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten (Dubai).
Maar, ook al zijn er uitzonderingen, de transparantie gaat erop vooruit , de vraag is maar wat de volgende stap zal zijn?

Weten dat een bepaalde bank of een bepaalde onderneming legale vestigingen over de hele wereld heeft , heeft geen enkel nut als we niet een manier vinden om te komen tot een legitieme fiscale praktijk. Dat is een heikele kwestie die op tafel ligt, zowel in de OESO, het Europees Parlement als bij de Europese Commissie. Het probleem is dat belastingen een nationale aangelegenheid zijn en dat de remmen, openlijk of niet , veelvoudig zijn.

Belastingfictie

Maar er zijn wel degelijk denkpistes, zoals bijvoorbeeld die piste die wordt geschetst door François Gobbe , lid van het Tax Justice Network: "Men kan een soort verdeelsleutel opstellen op basis van de omzet, de werkgelegenheid, de werkelijk betaalde belasting en, uit deze gegevens, een coëfficiënt afleiden om de winsten toe te wijzen aan een bepaald land. Dan zou dat land die kunnen belasten aan een tarief, met behoud van een zekere flexibilitei ,dat overeenkomt met de nationale belasting. " Het moet gezegd worden, dit scenario is nog steeds belastingfictie.

En België?

Ons land scoort een discrete 38ste plaats van de meest ondoorzichtige landen, wat deze kernachtige reactie aan François Gobbe, Tax Justice Network, ontlokt: "België is een beetje de student die afkijkt van de ander. Het komt maar in beweging wanneer het echt niet anders meer kan " Na 2008 heeft België stappen ondernomen om van de grijze lijst van de OESO te geraken. Ze accepteerde de uitwisseling van informatie, maar speelt zeker geen leidende rol .
Als klein landje binnen de Europese Unie, behoudt België bij voorkeur zorgvuldig zijn fiscale achterpoortjes, de rulings, de notionele interestaftrek, en de aftrek voor intellectuele eigendomsrechten, en last but not least de recente karaattaks, op maat gesneden van de diamantairs in Antwerpen, iets wat heel slecht valt in de ogen van veel waarnemers. En om toch maar zo lang mogelijk te kunnen behouden wat sommigen beschouwen als anomalieën, is het beter grote golven te voorkomen . Neem daarbij nog eens het feit dat we in belasten van meerwaarden en vermogens de slechtste leerling in de klas blijven. Dus fiscale herverdeling via meer rechtvaardige belastingsdruk blijft grotendeels fictie. En in de verdere vooruitgang voor het invoeren van een Taks op Financiële Transacties (FTT) hebben we ook al een tijdje geleden het koppeloton gelost.

Kortom : België houdt zich vooral "low profile".

FAN - november 2015