'Zowel Koen Geens als de Leuvense universtieit zijn betrokken in een Europees samenwerkingsproject met de Israëlische politie. En dat is niet onschuldig', schrijft Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt. Het geweld in Israël en de Palestijnse gebieden neemt de laatste dagen toe. Indien ons land ook maar een greintje directe impact op het conflict heeft, moet het die aanwenden om te streven naar vrede en respect voor het internationaal recht. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) en de KULeuven vallen op dat vlak door de mand. Beide zijn immers betrokken in een Europees samenwerkingsproject met de Israëlische politie. En dat is niet onschuldig.

Laten we wel wezen: Israël heeft bestaansrecht en moet zich kunnen verdedigen tegen terreur. Maar al enkele keren heb ik ter plekke met eigen ogen kunnen zien hoe het Palestijnse volk collectief gestraft wordt door de bezetting. Palestijnen worden als tweederangsburgers behandeld. Het leven wordt hen zuur gemaakt door checkpoints, wegversperringen en een totaal gebrek aan bewegingsvrijheid. Het Israëlische veiligheidsapparaat zorgt voor een permanente sfeer van repressie: het Israëlisch leger, de veiligheidsdienst Shin Bet, de grenspolitie en de gewone politie zijn heer en meester.

De Israëlische politie kan mensen onbeperkt administratief vasthouden, wat neerkomt op detentie zonder proces. In mei heeft de VN vastgesteld dat de politie zich bezondigt aan mishandeling en wrede, onmenselijke behandeling bij ondervragingen.

Uitgerekend met die politie werkt ons Ministerie van Justitie en de KULeuven samen in een Europees onderzoeksproject. Het Law-Train project wil een virtueel technologieplatform ontwikkelen voor ondervragingstechnieken. Op geen enkele manier wil dit project komaf maken met de onmenselijke praktijken binnen het Israëlische veiligheidsapparaat. Integendeel, het wil de Israëlische politie 'performanter' maken. Samenwerken met een veiligheidsapparaat dat internationaal fel gecontesteerd wordt is compleet misplaatst.

Knuppel in het hoenderhok

Bij de opening van het academisch jaar gooit men ook vanuit academische hoek de knuppel in het hoenderhok: een aantal academici vragen de KUL opnieuw om de samenwerking te heroverwegen. Het is een oproep waar we ons graag achter scharen, en die we willen verbreden naar het Ministerie van Justitie.

Want naast het ethische argument, speelt ook een juridische overweging. Het hoofdkwartier van de Israëlische politie is immers gevestigd in Oost-Jeruzalem. Bezet gebied, dus. En dat vloekt met het officiële Europese en Belgische buitenlands beleid dat de bezetting van Palestijns gebied als illegaal beschouwt en Israël enkel erkent binnen de grenzen van 1967. Om die reden zit een samenwerkingsakkoord tussen Israël en Europol al jaren in het slop. Waarom zou België dan wél in die val trappen?

Dat Israël systematisch probeert de bezetting te normaliseren is natuurlijk geen geheim. Dat weten we sinds het 'gebakjesincident' bij Brussels Airlines. Vorige maand haalde onze luchtvaartmaatschappij een gebakje afkomstig uit een illegale nederzetting van de menukaart. Terecht en consequent. Maar na zware Israëlische druk en het dreigement dat ze op Israëlische luchthavens niet meer welkom zou zijn, moest Brussels Airlines inbinden.

Ons land heeft met andere woorden een weifelende houding. En dat is een teken van zwakte. Dat het anders kan, bewijst de Portugese regering. Ook Portugal was betrokken bij het Law Train project, maar vorige maand werd beslist om zich uit het project terug te trekken. Vorige week vroeg ik Koen Geens om dat voorbeeld te volgen. Hij antwoordde dat hij geen enkel probleem ziet "omdat de ethische commissies van de betrokken universiteiten het licht op groen hadden gezet".

Slappe houding

Zo'n slappe houding legitimeert de Israëlische bezetting. Geens en de KULeuven minimaliseren de morele verantwoordelijkheid van de Israëlische politie en verschuilen zich achter academisch formalisme. Zelfs Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders(MR) toont zich meestal gevoeliger voor wat er zich in de bezette gebieden afspeelt. Ons land mag op vlak van mensenrechten en internationaal recht geen duimbreed toegeven. De Europese Law Train samenwerking is een smet op de reputatie van ons land.

Wouter De Vriendt - (dit opiniestuk verscheen op knack.be op) 30 september 2016