"Ik ben blij dat mijn vader deze vijand niet meer in de ogen moet zien" (Evelyn Fine)
Zal Bob Mendes een steen kunnen plaatsen voor de woning van z'n "redder" de Deurnense/Antwerpse agent Jan De Ridder?
Zullen de 35 in kampen omgekomen Antwerpse agenten, ooit geëerd worden door een Struikelsteen voor hun laatste woning?
Ook de 8 Antwerpse kinderen die konden ontvluchtten naar Izieu, werden gedeporteerd naar Auschwitz door de "slachter van Lyon", wie in Brussel en Luik woonde kreeg een steen, in Antwerpen niet.
Waarom laat Antwerpen toe dat een deel van de joodse burgers de joodse sharia toepast op iedereen wat Struikelstenen betreft, terwijl men niet wil dat andere religies hun normen opleggen?
Zal Herman van Goethem, als rector van de UIA, de discriminatie aanvaarden van wie met een Struikelsteen familie wil herdenken?
Hoe lang zullen de Herdenkingsverenigingen aanvaarden dat niet elkeen, jood en niet-jood vrij is om z'n doden te herdenken?
Waarom komt de Kazerne Dossin niet tegemoet aan haar opdracht van het Vlaamse parlement en de belastingbetalers (1,5 mio € werkingsbudget per jaar, naast de investering van 23,5 mio € in het gebouw) om "alle schendingen van de mensenrechten in WO2 te onderzoeken, documenteren én herdenken", Struikelstenen in Antwerpen inbegrepen.
Is de soep de kool wel waard, moeten niet alleen de joodse en niet-joodse gedeporteerden gedacht hebben in de kampen, maar nu ook allicht de Antwerpse beleidsvoerders. Of moet gewacht worden op een verandering van stadsbestuur om eindelijk een doorbraak te krijgen in dit aanslepende dossier waar enkel Antwerpen, naast München weigert om Struikelstenen in de publieke ruimte te laten plaatsen, terwijl in honderden andere Europese steden al tienduizenden steden ingemetst zijn voor de laatste woonplaats van een slachtoffer van het nationaalsocialisme in het kader van het Herdenkings- en artistiek project van Gunter Demnig?
Op 2 april 2016 kreeg ik van Evelyn Fine, inwoonster van Washington DC, VSA, een mailtje:" I am wondering if you could help me to place a stone in front of my grandmother's apartment in Antwerp. Thanks". Ik antwoordde enkele uren later: "Dear, I will help you to realise it, but there are many difficulties, but we can try to resolve them."
Op 30/09/2016 heeft Evelyn Fine besloten, twee jaar en half na haar vraag, om de door haar bestelde en door Gunter Demnig gerealiseerde Struikelstenen op te vragen zodat ze in de VS samen met het Holocaustmuseum een gedachtenisplaats kan vinden, noodgedwongen ver weg van de laatste woonplaats van haar geliefden.
Op 5/10/2016 verzendt mevr. Fine volgende mail aan AMS (Association pour la Mémoire du Shoah/Vereniging voor de Herinnering aan de Shoah waar de 7 stenen van Evelyn Fine in wacht liggen) met CC aan mezelf: "Please tell me you will send me the stones, Thank you".
Bedoeling van mevr Fine is, door de weigering van het stadsbestuur tot plaatsing van de stenen, in de VS de stenen een symbolische plaats te geven. Ze vindt het evenwel hartverscheurend dat zij niet de laatste eer kan brengen aan de laatste plaats in Europa waar nog een spoor van haar grootmoeder en familie terug te vinden is, nl hun laatste woonplaats in de Velodroomstraat 5, Berchem en de Lange Leemstraat 144, Antwerpen.
Dank zij de Kazerne Dossin hebben wij mevr Fine volledig kunnen documenteren over de weg die haar familie gegaan is naar de Kazerne Dossin en van daar naar Auschwitz waar hen de vernietigingsdood wachtte. Ze zal er de originele documenten van haar familie opvragen, zoals elke joodse familie dat kan doen.
Zij verstaat er zich evenwel niet aan dat
1. Geen toelating gegeven wordt voor iets dat in gans Europa wordt aanvaard,
2. Dat op verschillende brieven aan zowel Bart De Wever, de bevoegde schepen Van Campenhout, en ook aan Rafael Berger van het Forum van Joodse Organisaties geen enkel antwoord gekomen is.
3. Dat Kazerrne-Dossin niets kan doen voor de plaatsing van Struikelstenen in Antwerpen
Op 05/05/2016 zendt Evelyn Fine nog volgende mail als antwoord op de actieplannen van de AMS: "Let me know the dates of all activities. Perhaps I can join. The objective is placement in Antwerp but I despair of success and will plan to receive the stones. Again, let me know a final date for receipt. Shana tova to all"
"Ik trek me terug in grote droefheid."
Om de pijn, woede en ontgoocheling van Evelyn volledig te begrijpen, hierbij kort het verhaal van haar 'overleving', dwz haar vader die in 1940 aan de nazi's wist te ontsnappen en naar Amerika vluchtte.
Mail van 17/09/2016 van Evelyn Fine (vertaald uit het Engels)
"Ik ben 67, m'n grootmoeder en familie werden 73 jaar geleden gedeporteerd.
Maar de tijd doet haar werk. Ik wilde met heel m'n hart een herinnering aan mijn familie plaatsen voor hun laatste woonplaats op deze aarde. Maar Antwerpen, in tegenstelling tot de rest van West-Europa laat het mij niet toe.
Mijn vader ontvluchtte België in 1940. Hij had groot geluk om naar de VS te kunnen vluchten via Marseille in 1941. Z'n familie had minder geluk.
Kort na z'n aankomst in de VS werd hij soldaat in het Amerikaanse leger. Hij kwam in de Europese oorlog terecht langs de landing in Normandië. Met het leger van Patton vocht hij in de Ardennen om België te bevrijden.
Z'n leven lang besefte hij in de diepste droefheid dat zijn familie uitgemoord was.
Ik wenste zo graag deze Herdenkingssteen te plaatsen in Antwerpen
Ik besef dat ik heb geprobeerd deze Steen de heuvel op te rollen.
Ik trek me terug in grote droefheid.
Ik ben blij dat mijn vader deze Belgische vijand niet meer in de ogen moet zien.
Shalom en bracha Chaya Rivka"
Het ultieme voorstel van de Vereniging voor de Herinnering aan de Shoah (AMS/VHS)
Een half uur na de laatste mail van Mevr. Fine op 05/10/2016 komt de mail van de AMS waarin ze volgend actievoorstel doen: de AMS stelt vast dat verdere onderhandeling en gesprek met het Antwerpse gemeentebestuur en enkele joodse organisaties geen zin meer heeft. De Antwerpse stenen liggen publiek opgesteld in galerij Toison d'Or in Brussel. Op 10 november 2016 wordt een persconferentie gepland en, bij ontstentenis van een positieve beslissing van het Antwerpse Stadsbestuur zal op 11 november 2016, voor elkeen die de plaatsing van Struikelstenen in Antwerpen wil ondersteunen,
1. Verzameld worden aan de Velodroomstraat 5, Berchem en in de Lange Leemstraat 144, Antwerpen
2. Een bezoek gebracht worden aan het museum van de Red Star Line, waar de emigratie van Joden naar New York in beeld gebracht is.
3. Daarna zullen de stenen plechtig overgedragen worden aan een vertegenwoordiger van Amerika op het Antwerpse Consulaat voor verzending naar Evelyn Fine in Washington DC, VSA.
Geen ruimte voor herstel en herdenking van NAZI-slachtoffers in Antwerpen?
Het zal dan het tweede afscheid worden voor de familie van Evelyn Fine op Europese bodem, eerst in Auschwitz zonder eeensppor na te laten, en een tweede in Antwerpen langs de herdenkingsstenen die er geen plaats mochten vinden. En dit in het bijzijn van alle burgers, politici en verenigingen, mezelf inbegrepen, die dan enkel hun onmacht kunnen vaststellen tav de onwil van Antwerpen om ruimte te geven aan de restitutie/het herstel van de misdaden van het nationaalsocialisme en de collaboratie.
Slotoverweging
Dat de ravage van het nationaalsocialisme in Antwerpen voor haar joodse inwoners het niveau bereikte van Polen en Nederland, heeft misschien ook als gevolg gehad dat er te weinig overlevende joodse inwoners waren om aan wie de vernietigingskampen niet overleefde en er de dood vond, recht te geven op een eervolle en individuele herdenkingsplaats. En dat zou ook wel eens ook het geval kunnen zijn voor München, de stichtingsplaats van de NSDA in Duitsland, de broederstad van Antwerpen in het weigeren van de plaatsing van Struikelstenen. Zal Antwerpen daar eindelijk over struikelen?
Met vriendelijke groeten,
Jan Hertogen (socioloog) - (Berichten uit het Gewisse) 6 oktober 2016
... ook begaan met de Herinnering en Herdenking van alle slachtoffers van het nationaal-socialisme
www.getuigen.be
www.sonnenburg.be
www.herinneringmemoire.be