| 
Op 17 januari verdient een Belgische CEO evenveel als een gewone werknemer in één jaar. De mediane beloning van een CEO bij de meest toonaangevende beursgenoteerde bedrijven van België, bedroeg in 2016 zo'n 2,08 miljoen euro. Het gemiddelde bruto jaarloon van een voltijdse werknemer bedraagt in België 47.954 euro. Aan de top verdient men dus ongeveer 43 keer zoveel als de werknemers.
Guido Deckers
Hoe men dit ook probeert voor te stellen als de normaalste zaak van de wereld, dit is niét normaal. Lonen toestaan aan managers van meer dan twee miljoen euro per jaar, mag een samenleving niet toestaan en is op geen enkele manier te verantwoorden.
Trouwens, men mag wat meer bescheidenheid aan de dag leggen. Is het niet zo dat alles wat men weet, dat men dat weet van een ander? Is het niet zo dat alles wat men bezit, te danken is aan de arbeid van een ander? Zo heeft bijvoorbeeld een CEO zijn kennis en vaardigheden te danken aan een samenleving die voor hem of haar gezorgd heeft door via belastingen onderwijs te organiseren. Mocht men geboren zijn in een derde wereldland, dan zou men niet de kansen hebben gehad die men hier in België had gekregen. Dankbaarheid is dus meer op zijn plaats dan hebzucht.
En, zijn die CEO's nu zo belangrijk en onmisbaar dat ze een wedde van 2,08 miljoen euro moeten krijgen? Stel je eens even voor dat morgen de CEO's zouden staken. Zal dan zo'n staking veel economische schade aanrichten? Voor de werknemers van hun bedrijf ligt dat heel anders. Hoe je het ook wendt of keert, het zijn vooral de werknemers die het bedrijf doen draaien. Managers dragen maar voor een klein deel bij aan het productieproces. De werkelijke meerwaarde van een bedrijf wordt gecreëerd door de geest- en handenarbeid van de werknemers.
Toplonen aan managers worden verantwoord door de grote verantwoordelijkheid die ze moeten dragen. Maar wat is dan het verschil met bijvoorbeeld een buschauffeur of een treinbestuurder die elke dag verantwoordelijk is voor het leven van duizenden reizigers? Nochtans verdienen zij 43 keer minder dan een manager die warm en knus op zijn bureau onder andere moet zorgen dat de aandeelhouders voldoende rendement uit hun beleggingen halen. Dat betekent dat zijn of haar job eruit bestaat de winstcijfers de hoogte in te jagen door de productiekosten en de lonen te drukken en te zorgen om met zo weinig mogelijk mensen zo veel mogelijk te produceren. Het verplicht me wel te stellen dat dit in het huidige economische systeem van de CEO wordt verwacht, een systeem dat aan kortetermijnwinst en rijkdom verslaafd is en structureel zo moet functioneren.
Er is maar één keuze
Deze wereld heeft een ander economisch systeem nodig met een democratisch management. Als we de crises, waarbij de ecologische de meest prangende is, willen bestrijden, dan hebben we een economisch systeem nodig dat niet meer gebaseerd is op onbegrensd exploiteren en delven. Onze huidige economie stelt steeds hogere eisen aan de werknemers. Die moeten steeds meer produceren in steeds minder tijd, en in ruil daarvoor bieden de werkgevers steeds minder zekerheden en in veel gevallen een lagere beloning. We moeten naar een systeem waarin iedereen gelijke rechten heeft en waarbij de mensen en de natuur niet als wegwerpartikelen worden gezien. We moeten naar een economie in dienst van de behoeften en weg van een economie die gebruikt wordt om de geldbeugel van een elite te vullen.
Er is daarvoor maar één weg: de economie moét in handen komen van de gemeenschap en bestuurd worden onder een democratische controle. Te beginnen met de belangrijkste sleutelsectoren. We gaan nooit naar een rechtvaardige samenleving kunnen komen als we de eigendomsstructuur niet bespreekbaar maken. Als we bijvoorbeeld de energie die we gebruiken nu eens laten opwekken door centrales die in het bezit zijn van de gemeenschap waarop democratische controle wordt uitgeoefend. Dan zijn we baas om over te schakelen naar duurzame technieken, zijn we baas over de loon- en arbeidsvoorwaarden en kunnen we de winst gebruiken voor maatschappelijke dienstverlening. Altijd beter dan het weg te smijten aan veel te hoge lonen voor de CEO'S of het te besteden aan een kleine groep aandeelhouders.
Naar een maximumwedde
Een ongekende hoge levensstandaard is enkel mogelijk omdat de meerderheid van de mensen op aarde in een armoedige levensstandaard worden gedwongen. De bevolking in de derde wereldlanden zijn straatarm, terwijl onder hun voeten zich een rijkdom aan grondstoffen bevindt. Door kolonisatie, oorlog, ongelijke ruil en door de uitbuiting van de natuur en de mens, werd een kleine elite overvloedig rijk. Hoe verantwoord je nog dat de acht rijkste mensen ter wereld evenveel bezitten als de armste 3,6 miljard samen? In België bezitten de AB Inbev-families op dit moment evenveel vermogen dan het totale bedrag dat aan pensioenen in België wordt uitgekeerd. En dan maar besparen op pensioenen?
De reuzegrote voet waarop de superrijken leven, is nog zo'n voorbeeld. Zij veroorzaken de hoge mate van ecologische verliescijfers van onze planeet door een verspillende en energieverslindende levenswijze. In een rapport van Oxfam, dat verscheen in 2015, staat te lezen dat de rijkste 10 procent van de wereldbevolking verantwoordelijk is voor 50 procent van de uitstoot, terwijl 3,5 miljard mensen, de helft van de wereldbevolking, verantwoordelijk is voor 10 procent van de uitstoot. Iemand die behoort tot de 1 procent rijksten genereert gemiddeld 175 keer meer CO2 dan iemand van de laagste 10 procent. Hoever laten we deze decadente levenswijze nog begaan?
Wat een belangrijk middel kan zijn, om te komen naar een rechtvaardige wereld, die zorg draagt voor de natuur en de mens en die herverdelend werkt, is de invoering van een maximumwedde. Dirk Barrez, die pleit voor een maximumwedde, schreef in zijn boek 'Van eiland tot wereld' het volgende : 'In nogal wat samenlevingen is voor de publieke sector lange tijd aanvaard dat de best betaalden maximaal vier à vijf keer meer mochten verdienen dan de minst betaalden'.
In België bedraagt het minimumloon voor iemand die 22 jaar en ouder is 1.565,40 euro bruto per maand. Met het voorbeeld van Dirk Barrez zou dan de maximumwedde 6.262 à 7.827 euro bruto per maand bedragen. Als het maximuminkomen gekoppeld wordt aan het minimuminkomen, zouden we ervoor kunnen zorgen om echt werk te maken van een leefbaar minimumloon. Want als we het maximuminkomen begrenzen op vier à vijf maal het minimuminkomen, dan zal hij of zij die meer wil verdienen mee solidair moeten zijn om eerst te zorgen dat het minimuminkomen wordt verhoogd.
Guido Deckers
Bronnen:
- De Standaard, 05/01/2018
- 'Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers, Rutger Bregman + Jesse Frederik
- Nee is niet genoeg, Naomi Klein
- http://derijkstebelgen.be/vermogende/de-ab-inbev-families/
- https://www.mo.be/analyse/procent-rijksten-persoon-meer-armste
- Van eiland tot wereld, Dirk Barrez, p.145 – 155
Guido Deckers
Bron: http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2018/01/17/ceos-zijn-duur-en-overbodig
