Forum 'Vluchtelingen verdwijnen niet op slag door een hoge score voor links of rechts'
| 
'Vluchtelingen verdwijnen niet op slag door een hoge score voor links of rechts'
'Voor slachtoffers van armoede, ongelijkheid, conflict en vervolging is de realiteit vandaag niet anders dan die van voor de verkiezingen', schrijft Charlotte Vandycke van Vluchtelingenwerk Vlaanderen.
DVZ in Brussel op 27 november 2018.
We vierden gisteren D-Day en de overwinning van de democratie, maar wereldwijd waren nog nooit zoveel mensen op de vlucht voor oorlog en geweld. 68,5 miljoen mensen telt het UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN, wat net het hoogste aantal is sinds WO II. De rechten van deze mensen staan zwaar onder druk, ook al zijn ze fundamenteel. Het recht om veiligheid te zoeken voor jezelf en je gezin, is universeel en geldt even goed voor een Vlaming als een Sudanees. Nog een hoogdag voor democratie vierden we op zondag 26 mei. En net zoals de wereld veranderd zou zijn sinds D-Day denken veel Belgen sinds maandag 27 mei wakker te worden in een andere wereld. Sommigen hebben een kater en wanhopen. Anderen lezen de uitslag als beloftevol. Maar overwinningsslogans en kiesuitslagen veranderen de realiteit nog niet. Het is dezelfde wereld, waarin we zijn wakker geworden.
Vluchtelingen verdwijnen niet op slag door een hoge score voor links of rechts.
Net zoals elke maandag schoven tientallen mensen aan bij de Dienst Vreemdelingenzaken om asiel te vragen. Net zoals elke maandag raakten sommigen daar niet. Omdat ze de weg niet vonden naar onze asieldiensten, omdat ze het leven lieten aan onze grenzen of omdat ze vastzitten in hun land. Net zoals elke maandag gingen de zogenoemde 'transitmigranten' op zoek naar een veilige haven. Kortom, net zoals elke maandag zorgde een gebrekkig en onmenselijk asielbeleid ervoor dat er voor mensen op de vlucht voor oorlog, geweld en vervolging te weinig hoop is.
Burgers én politici doen er goed aan te beseffen dat vluchtelingen niet op slag verdwijnen door een hoge score voor links of rechts. Voor slachtoffers van armoede, ongelijkheid, conflict en vervolging is de realiteit vandaag niet anders dan die van voor de verkiezingen. Business as usual, meer van hetzelfde. Zij vragen antwoorden, even hard van de nieuwe verkozenen als van de uittredende beleidsverantwoordelijken. Ook het aantal burgers, vrijwilligers en professionals die zich inzetten voor deze medemensen blijft onverminderd groot en strijdvaardig. Een hoge score voor Vlaams Belang verandert daar niets aan.
Nee, de wereld is spijtig genoeg niet veranderd na 27 mei, en net daarom is ons werk voor een beleid dat mensen voorop zet spijtig genoeg minstens even relevant en essentieel.
Dat was zo, en blijft zo, ook nu een verkiezingsuitslag bekend is die enkel een symptoom is van het jarenlang opzetten van mensen tegen minderheden. Beperken van rechten, ontradingcampagnes, wij-zij denken, ontmenselijking, angst: ja, het werkt. Mensen worden vijandig. Nee, het verandert de realiteit en de noden aan de basis niet. Het pakt de grondoorzaken niet aan.
Voor de goede orde: ons land hanteert een kwaliteitsvolle asielprocedure, met een gemiddeld erkenningspercentage van 41,3%. Met in het algemeen goed opgeleide medewerkers, respectvolle interviewtechnieken en een uitgebreide database met landeninformatie tracht het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen een eerlijke procedure te handhaven. Toch brachten de voorbije jaren aanzienlijke wetswijzigingen veranderingen aan in de asielprocedure die het steeds moeilijker maken voor mensen op de vlucht om toegang te hebben tot effectieve rechtsbescherming. De beleidsproblemen liggen in alle ingrepen rond die procedure, die maar één doel voor ogen hebben: het aantal mensen op de vlucht beschermen drastisch verlagen. Weinig veilige en legale toegangsroutes tot Europa, oneerlijke spreiding onder de Europese lidstaten, gebrekkige infodeling, ontradingcampagnes, verlies van het recht op opvang van een steeds grotere groep mensen, gebrek aan een duurzaam, efficiënt integratiebeleid.
Wij vragen alle verkozenen om waakzaam te zijn en om te timmeren aan een andere wereld waar mensenrechten centraal staan, ten allen tijde, en voor elke mens.
Het was onder de vorige legislatuur dat onze regering de klok zo'n tien jaar terugdraaide en besloot gezinnen met kinderen terug op te sluiten met het oog op hun gedwongen terugkeer. Ondanks het feit dat bv. de VN-Special Rapporteur voor foltering stelt dat detentie vergeleken kan worden met foltering of een andere vorm van wrede, onmenselijke en vernederende behandeling. NGO's trokken naar de rechter en kregen gelijk: opsluiting in deze omstandigheden kan niet. Maar een menselijke koerswijziging en een principieel verbod kwam er niet vanuit politieke hoek.
En twee weken geleden nog moesten we de puntjes op de i te zetten over pushbacks van mensen op de vlucht op de Middellandse Zee. Boten terugslepen naar landen waar Europa een deal mee gemaakt heeft, of die landen nu mensenrechten schenden of niet, kan niet. Toch zagen we die vraag opduiken, in de reeks van slogans, wetsvoorstellen en maatregelen, die langzaam maar zeker de voorbije jaren het menselijke uit het asielbeleid haalden. Deze maandag werden ook de verschillende partijen die de voorbije legislaturen in de regering zaten, wakker in een wereld die anders lijkt maar het nog niet is. Er is werk aan de winkel, eer de wereld écht anders, en beter wordt. Wij vragen alle verkozenen om waakzaam te zijn en om te timmeren aan een andere wereld waar mensenrechten centraal staan, ten allen tijde, en voor elke mens. Want een groot aantal burgers staat klaar om mee te werken aan een samenleving waarin weloverwogen menselijke beleidskeuzes gemaakt worden, en gedragen worden.
Ook naar hen luisteren, dat is democratie. Hiermee aan de slag gaan, dat kan de wereld écht veranderen.
