| 
Eindelijk zit er schot in de regeringsonderhandelingen in Vlaanderen. Bart De Wever presenteerde zijn startnota, en Open VLD en CD&V gaan in op de uitnodiging om te onderhandelen over een nieuwe Zweedse regering in Vlaanderen.
Twee kenmerken worden meteen duidelijk als je de startnota van Bart De Wever leest. Eén: het is tijd voor de Gouden Eeuw van de Grote Vlaamse Natie. De nota staat vol verwijzingen naar de Vlaamse geschiedenis, de Vlaamse cultuur en identiteit, en de Vlaamse superioriteit. Het hoogtepunt van deze kolder, is wat mij betreft de verwijzing naar een liedje over “weiden als wiedende zeeën” – op YouTube te vinden live op het Vlaams Nationaal Zangfeest – in de nota gevolgd door “zo bezongen generaties van Vlamingen ooit de schoonheid van onze natie”. Al komt ook het nieuwe museum over de Vlaamse geschiedenis in de buurt – benieuwd hoeveel plaats de collaboratie er zal krijgen.
Twee: dat nationalisme wordt sterk neoliberaal ingevuld. Dat is nog het meest duidelijk in de visie op internationale samenwerking. “De EU moet zich focussen op die bevoegdheden waar ze echt een meerwaarde kan bieden (…). Fiscaliteit en sociaal beleid blijven het prerogatief van de lidstaten.” Met andere woorden: lidstaten moet elkaar blijven beconcurreren met lagere belastingen voor multinationals en goedkopere werknemers. Wel meer internationale vrijhandelsakkoorden – zoals in de startnota staat – maar geen Europese of internationale akkoorden die een race-to-the-bottom vermijden op vlak van sociale en arbeidsrechten, belastingen, of milieu- en klimaatregulering.
Van de afschaffing van de vaste benoeming bij de overheid tot verdere besparingen bij de openbare diensten, de startnota is ook verder nog vergeven van de achterhaalde ideologische denkbeelden. De erfenisbelasting, één van de meest rechtvaardige belastingen die er bestaan, wordt verder verlaagd. In het onderwijs moet excellentie primeren boven het “gelijkheidsstreven”. In de visie van N-VA zijn beide natuurlijk tegengesteld: kindjes uit gegoede milieus kunnen alleen excelleren als we hen verlossen van het gewicht van kindjes uit kansarme milieus. Over die kindjes gesproken: over een halvering van de kinderarmoede, waar we minister-president ad interim Homans op mochten afrekenen, staat niks in de startnota, laat staan over armoededoelstellingen voor volwassenen.
Non-klimaatbeleid
Misschien nog schrijnender is dat dat neoliberaal nationalisme ook in het klimaatbeleid de leidraad vormt. Waar de startnota stelt dat het de ambitie is om ons te meten met de Scandinavische toplanden, geldt dat alvast niet voor de klimaatdoelstellingen. De Scandinavische landen hebben sterke klimaatambities: Zweden wil klimaatneutraal worden tegen 2045, IJsland vóór 2040, Finland tegen 2035 en Noorwegen tegen 2030. Denemarken wil de CO2-uitstoot tegen 2030 met 70% reduceren tegenover 1990.
De ambitie van Vlaanderen op dit moment: -35% tegenover 2005, of minder dan de helft van de Deense doelstelling. Een advies van de SERV en andere adviesorganisaties in oktober 2018 stelde dan nog dat er “duidelijke indicaties” zijn “dat de acties zullen tekortschieten” om die doelstelling te halen. Volgens de startnota mogen we bovendien niet “steeds ambitieuzere doelstellingen” vooropstellen. Met andere woorden: Vlaanderen gaat volop voor een klimaatopwarming van meer dan 2°C. Mooie ambitie!
Ook als het concreter wordt, is het duidelijk dat het Vlaamse klimaatbeleid een non-beleid zal zijn. Over doelstellingen voor hernieuwbare energie of meer energie-efficiëntie wordt in alle talen gezwegen, zelfs in het Algemeen Vlaams. Over de landbouw, toch goed voor ongeveer 10% van de uitstoot van broeikasgassen in Vlaanderen, al evenzeer – je zou bijna denken dat N-VA de bevoegdheid terug naar het Belgische niveau wil. De betonstop wordt afgevoerd. 10.000 hectare bijkomend bos klinkt goed, maar is eigenlijk niets meer dan de hernieuwing van een belofte die de Vlaamse overheid al in 1997 deed.
70-puntenplan
Tot slot: Vlaams Belang zal dan wel niet meeregeren, maar er staat wel een duidelijke VB-stempel op de startnota. Verschillende punten uit het 70-puntenplan worden ten minste deels uitgevoerd. Wie aanspraak wil maken op de Vlaamse sociale bescherming en andere sociale voordelen, moet volgens de nota eerst vijf jaar in België verblijven, wat aansluit bij een aparte sociale zekerheid voor vreemdelingen, punt 49 van het 70-puntenplan. Punt 54 van dat plan was de kinderbijslag voor niet-Europeanen verminderen, de startnota introduceert een wachtperiode van zes maanden voor nieuwkomers. En ik weet niet bij welk item uit het 70-puntenplan dit het beste aansluit, maar van de volgende zin kreeg ik in elk geval de kriebels: “Na afloop van het inburgeringstraject zal het resultaat proactief gemeld worden aan de Dienst Vreemdelingenzaken.”
Neoliberaal nationalisme in een VB-sausje. Vreemd dat een christendemocratische en liberale partij daarin zouden meegaan.
Dit opiniestuk verscheen eerder in De Morgen.
Bron: https://www.denktankminerva.be/opinie/2019/8/13/een-neoliberaal-vlaams-nationalisme-in-een-vb-sausje
