| 
Een groot deel van de framing in Vlaanderen is al een tijdje als volgt. Magnette heeft een linkse nota geschreven, waarin vooral de standpunten van zijn partij PS het halen. Voor Open Vld (en CD&V) kan dat dus nooit een nota zijn op basis waarvan ze tot een federale regering zouden toetreden. Daarvoor moet de nota eerst tegemoetkomen aan een heleboel eisen van die Vlaamse rechtse partijen.
Maar als we bekijken wat tot nu toe gelekt is van de nota-Magnette, kunnen we ons even goed afvragen: is deze nota wel voldoende progressief voor Groen en sp.a?
De sociale zekerheid blijft in gevaar
Op vlak van sociale zekerheid staan er enkele progressieve voorstellen in, zoals een verhoging van de uitkeringen tot boven de armoedegrens en een minimumpensioen van 1500 euro. Maar ten eerste zijn dat mainstream voorstellen met brede steun. Het regeerakkoord-Michel beloofde al om de uitkeringen op te trekken tot de Europese armoededrempel. De nota-Magnette herneemt dus niet meer dan een belofte van de vorige, rechtse regering. Behalve N-VA verklaarden alle Vlaamse partijen zich ook al – tegen zeer verschillende voorwaarden – voorstander van minstens 1500 euro pensioen. Uit een enquête bleek dat meer dan 80% van de Belgen pro is.
Ten tweede is er rond de financiering van de sociale zekerheid minder te vieren. Magnette stelt wel voor om de evenwichtsdotatie opnieuw automatisch toe te kennen. Maar zolang er geen duurzame oplossingen komen die de inkomsten van de sociale zekerheid verzekeren, zullen rechtse partijen de tekorten aangrijpen om te pleiten voor besparingen. Een (her)verhoging van de sociale bijdragen zou één oplossing kunnen zijn, een vermogensbelasting een andere. Geen van beide lijkt echter op tafel te liggen.
Ten derde lijken de centrumlinkse partijen ook te slikken dat er bepaalde zaken niet in de nota-Magnette staan. Het belangrijkste: de verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd tot 67 jaar, zoals de regering-Michel besliste (ondanks dat het in geen enkel partijprogramma stond), wordt niet teruggedraaid. Nochtans blijkt uit alle peilingen dat een overgrote meerderheid van de Vlamingen een pensioenleeftijd van 65 billijk vindt (al denken veel Vlamingen zelfs dat niet te halen), en noemde sp.a een wettelijke pensioenleeftijd op 65 eerder een breekpunt.
Ambitieuzere klimaatdoelstellingen zijn nodig
Wat het klimaatbeleid betreft, kunnen we eenzelfde analyse maken. Er staan zeker positieve voorstellen in de nota. Extra investeringen in het spoor, een snellere isolatie van overheidsgebouwen, meer steun voor hernieuwbare energie, het zijn plannen die niet enkel noodzakelijk maar ook algemeen aanvaard zijn.
Maar er ontbreekt ook veel. Komt er geen bindende klimaatwet? Worden de doelstellingen van België niet ambitieuzer, terwijl we weten dat een rijk, ontwikkeld land als België al ten laatste in 2040 klimaatneutraal moet zijn? Zal de steun aan hernieuwbare energie betekenen dat we verder de winsten van energiemultinationals subsidiëren, in plaats van energie als een openbare dienst te beschouwen waarbij de opbrengsten in publieke handen blijven?
Ook de aanpassing van de fiscaliteit voor salariswagens lijkt niet zo verregaand te worden. Waar volgens de oorspronkelijk nota vanaf 2023 enkel nog niet-fossiele wagens een fiscaal voordeel zouden krijgen, zou die overgang volgens nieuwere versies geleidelijker worden. De aanpassing is dus niet enkel te traag, maar het betekent ook dat het regime van salariswagens intact blijft. We weten dat dat regime de hogere inkomens bevoordeelt, en dat het mee een mobiliteitssysteem in stand houdt waarbij de auto dominant blijft en het STOP-principe met de voeten getreden wordt. Groen stelde voor de verkiezingen nog voor om vanaf 2022 helemaal géén salariswagens meer toe te laten.
Een centrumnota voor een centrumregering
Er kan wel meer kritiek gegeven worden vanuit progressief oogpunt. Komt er bijvoorbeeld geen broodnodige herwaardering en herfinanciering van de openbare diensten? Komen er geen maatregelen die collectieve arbeidsduurvermindering mogelijk maken? In Noorwegen mogen geen auto’s op fossiele brandstoffen meer verkocht worden vanaf 2025, in IJsland, Zweden en Denemarken vanaf 2030; komt er geen Belgische wet daarover?
Het zegt vooral veel over de verrechtsing in Vlaanderen dat een centrumnota met enkele linkse accenten quasi wordt weggezet als een socialistisch pamflet, terwijl een Vlaamse besparingsregering die geen klimaatbeleid voert en met de botte bijl inhakt op openbare diensten, cultuur en welzijn, als normaal wordt beschouwd. Een regering waarbij noch linkse noch rechtse partijen een meerderheid halen, zal waarschijnlijk een centrumbeleid voeren als compromis, en de nota-Magnette wijst in die richting. Niet enkel voor Open Vld (en CD&V), maar ook voor Groen en sp.a kan je de vraag stellen of dat wel voldoende is.
Dit opiniestuk verscheen eerder in De Morgen.
Bron: https://www.denktankminerva.be/opinie/2019/12/9/is-de-nota-magnette-wel-voldoende-voor-groen-en-spa
