Forum “We willen een ander soort leven dat we niet kwijtraken na corona”
| 
Opinie - Veerle Verleyen.
“We willen een ander soort leven dat we niet kwijtraken na corona”
In de debatten die gevoerd worden over de aanpak van de coronacrisis en hoe we ons een postcorona tijdperk moeten voorstellen, werden de vakbonden amper gehoord. Beweging.strijdbaar vroeg Veerle Verleyen, adjunct-algemeen secretaris, naar de visie van ACV Puls. Hoe kijkt men daar tegen een sociaalecologisch pact en een mogelijke ‘new deal’ aan? Welke ambitieuze toekomst, welke warme samenleving heeft de vakbond op het oog. U leest het hier verder.
De inzet van vele werknemers en burgers zorgt voor welzijn en welvaart. En daarom heeft iedereen recht op respect en op een eerlijk deel van het welzijn en de welvaart die we samen creëren. We laten niemand achter. Daarom is er meer dan ooit nood aan sociale bescherming en een stevige en eerlijke verdeling, aan bescherming van een overheid die zorgt voor iedereen. Zo maken we een evenwichtige, rechtvaardige en leefbare samenleving.
En het zijn nu net de werknemers in de essentiële sectoren en de zorgsector die ons rechtgehouden hebben bij het uitbreken van de coronacrisis!
Deze crisis is enerzijds een gezondheidscrisis, doch duidt het ook op diepgaandere systemische problemen. Het zijn de werknemers die via hun inzet en werk de rijkdom en welvaart creëren. Maar ook de inzet van de vele werknemers in de zorg-, welzijn- en cultuursector, in de openbare diensten dragen bij tot het welzijn van ons allen. En het zijn nu net de werknemers in de essentiële sectoren en de zorgsector die ons rechtgehouden hebben bij het uitbreken van de coronacrisis!
In de acute fase van corona hebben we als vakbond, samen met onze vakbondsafgevaardigden, zeer snel moeten schakelen om enerzijds de werknemers die aan de slag bleven in essentiële sectoren, in veilige en waardige werkomstandigheden te kunnen laten werken. Dit lukte zeker niet altijd in dialoog en in bepaalde bedrijven kwam er actie aan te pas om dit af te dwingen. Ook de druk om essentiële sectoren zo ruim mogelijk te interpreteren was niet altijd te verantwoorden. In bepaalde bedrijven hebben de vakbondsmilitanten mee geijverd voor een reconversie naar de productie van beschermingsmiddelen.
Daarnaast was ons gezondheidssysteem niet opgewassen tegen het acute gebrek aan beschermingsmateriaal en het garanderen van veilige werk- en leefomstandigheden voor patiënt en personeel. Het winkelpersoneel kwam onder zware druk te staan om te werken: plots waren meeruren en hogere contracten wel mogelijk. De urgentie om veilig te kunnen werken en ook de klant te sensibiliseren: daar hebben we als vakbond samen met het personeel hard aan gewerkt!
Plots dienden heel wat werknemers thuis te werken en de zorg voor kinderen en familie te combineren. Onze vakbondsmilitanten hebben ingezet op kaderafspraken omtrent thuiswerk en telewerk. Een betere regeling rond tijdelijke werkloosheid en het corona-ouderschapsverlof werden onderhandeld, misbruiken omtrent tijdelijke werkloosheid werd aangepakt. Flankerende maatregelen omtrent huur, energie en leningen zorgden dat we als vakbond ook daar mee ondersteunen.
De sociale zekerheid heeft nu, meer dan ooit, duidelijk gemaakt dat zij cruciaal is om een inkomen te garanderen voor de vele werknemers die op tijdelijke werkloosheid terecht kwamen. Toch zijn er heel wat mensen die het zelfs daarmee niet redden, omwille van de beleidskeuzes van deze overheid en werkgevers voor meer flexibele en precaire contracten, kleine deeltijdse contracten. Dankzij onze inspanningen werd het stelsel van tijdelijke werkloosheid verruimd naar mensen in atypische contracten en interimwerknemers. De jarenlange aanslag op de sociale zekerheid via allerlei variabele netto loonvormen, flexibele-tijdelijke-kleine contracten en verregaande lastenverlagingen, tonen nu eens te meer aan dat net deze werknemers het kind van de rekening zijn. Ook de strenge loonwet heeft de inkomenskloof tussen werknemers vergroot. Hoog tijd om deze loonwet af te schaffen en degelijke contracten te garanderen: werknemers hebben recht op hun deel van de koek.
ACV verdedigt ook de belangen van zzp’ers en freelancers. Recent werd het onbelast bijverdienen door het grondwettelijk hof terug naar af verklaard: de vakbonden hebben van meet af aan gesteld dat dit stelsel mede de sociale zekerheid ondermijnt, maar ook de reguliere tewerkstelling verdrukt.
De witte woede voerde actie op 5 maart voor investeringen in zorg, welzijn en cultuur!
Deze crisis toont de gevolgen van bepaalde politieke economische keuzes pijnlijk scherp! Het budgettaire verstikkende carcan van deze regering en de vorige duwt ons in een besparingsmodus, waarbij besparingen voorgesteld worden als investeringen, welke werken als communicerende vaten. Ten koste van zorg, welzijn en cultuur. Ten koste van openbare middelen en diensten. Ten koste van onze sociale zekerheid. Is het niet hoognodig om naar een monetair beleid te gaan dat investeert in plaats van ons verstikt?
Meer dan ooit dringt hier een flexibeler budgettair beleid zich op. Heel snel vond men middelen om te ondersteunen: werknemers kunnen hier niet het kind van de rekening worden. Eens te meer klinkt de roep naar een rechtvaardige fiscaliteit waarbij de sterkste schouders de lasten dragen. Hoog tijd dus om de vermogensbelasting te realiseren en de fiscale fraude aan te pakken. Hoog tijd om de sociale zekerheid en zorg te versterken en de financiering structureel te garanderen.
Vele werknemers hebben zich in essentiële activiteiten bereidwillig opgesteld om flexibel te werken. Zowel op vlak van contracten als de arbeidsorganisatie. Wordt het niet tijd om deze werknemers ook structureel te waarderen in betere loon-en arbeidsvoorwaarden?
Anderzijds hebben heel wat werknemers ervaren dat er nog wel wat anders bestaat, naast het werk en de ratrace van de economie, het just in time-denken en -produceren. Mensen snakken nu nog meer naar een goede combinatie arbeid-gezin-vrije tijd, de waarde van cultuur. Men waardeert een maatschappij die zorg draagt voor zorg, mensen centraal plaatst en een sterke sociale bescherming biedt.
Het is hoog tijd om de regionalisering te analyseren. In de zorgsector bleek net de regionalisering traag en niet accuraat om tot besluitvorming te komen en te handelen. Net de commerciële spelers vielen door de mand. Meer dan ooit hebben we nood aan een sterke federale sociale zekerheid en zorg.
Deze crisis toont scherp aan dat zelfs in deze omstandigheden, het spanningsveld tussen economie en gezondheid beslecht dreigt te worden op de rug van de werknemers en burgers.
Eén ding is duidelijk: dit betekent dat we syndicaal niet zomaar over kunnen gaan tot de orde van de dag. Deze crisis vereist meer dan ooit een ingrijpend en ambitieus pact voor de toekomst: het kan niet dat de crisis eenzijdig afgewenteld wordt op de werknemers. Voor ons betekent dit een sociaal-ecologisch pact.
Wanneer je het over een pact hebt, betekent dit dat vakbonden, middenveld, werkgevers en politiek samen de noodzaak erkennen van een nieuw pact voor de toekomst welke mensen perspectief biedt en hier ook de fundamentele wil is dit gezamenlijk te realiseren. We hoeven niet flauw te doen. Niet iedereen heeft dezelfde belangen voor ogen. Hierin zullen we medestanders nodig hebben.
Vele werknemers, burgers willen een ander soort leven dat we niet kwijtraken na corona. Zonder hen ligt de economie stil …
We willen een sociaal ecologisch pact dat ambitieus naar de toekomst kijkt, naar een warm maatschappijmodel en de werkvloer. Dat verdergaat dan corrigeren, wat in een acute fase in coronatijd voor heel wat mensen het verschil maakte, maakt en oplossingen biedt. Dit betekent weg van een politiek bestel dat zich verengt tot een correctiepolitiek.
We willen een new deal die verder gaat dan de focus op werk en de ratrace van de economie en ook duidelijk stelt dat er een leven is naast werken met duidelijke maatschappijkeuzes, een plek voor cultuur, vrije tijd …
We willen een new deal dat kiest voor degelijke sociale bescherming voor eenieder met kwalitatieve zorg, onderwijs en openbare diensten ten dienste van mens en maatschappij. Dat verantwoord kijkt naar besteding van publieke middelen, staatsteun.
We willen een new deal dat sociaal overleg erkent en waardeert. Tijd voor een “vrouwenakkoord” ter verbetering van het herenakkoord van weleer. We willen een new deal met duurzame jobs, loon en arbeidsvoorwaarden, met afspraken over ketenzorg, een duurzaam verdienmodel dat niet ten koste gaat van de sociale zekerheid.
We willen een new deal dat sociale, ecologische en duurzame economische keuzes maakt, nadenkt over productie van essentiële producten-activiteiten.
Vele werknemers, burgers willen een ander soort leven dat we niet kwijtraken na corona. Zonder hen ligt de economie stil. Als werknemers samen geloven dat het anders kan en moet, geloof ik absoluut dat we samen met vakbonden, middenveld en politici die hierin geloven, deze new deal kunnen realiseren.
Net deze werknemers hebben getoond dat zij de zorg, publieke voorzieningen, diensten en productie draaiende houden. Wij gaan niet lijdzaam toezien. Zij staan nu sterk om ook samen te verzilveren wat zij waard zijn.
Wat collectief noodzakelijk is om de samenleving zorgzaam en warm te organiseren voor eenieders welzijn. Het draagvlak is groot! Als vakbond hebben we hier ook de verantwoordelijkheid en kracht om samen met vele werknemers het stuur om te gooien en duurzame keuzes te maken én realiseren.
ACV Puls gaf net de verdere aftrap van haar campagne om de solidariteit en applaus te koppelen aan een sterke sociale zekerheid, onze bescherming vandaag en morgen. Dit betekent een sterke en gegarandeerde financiering en de wil en het geloof om dit te realiseren. Samen met werknemers en gemeenschappelijk vakbondsfront. Samen met het brede middenveld en politici die dit belang erkennen en genegen zijn. En graag samen met werkgevers die de dialoog willen aangaan.
Meer dan ooit voelen werknemers en burgers de noodzaak van degelijke zorg, vervangingsinkomens bij tijdelijke werkloosheid, ziekte, pensioen en loopbaanonderbrekingen. Dit is de beste buffer tegen armoede en ontslagen. Dit maakt dat werk, gezin en vrije tijd combineerbaar is.
Het belang van collectieve diensten en een overheid die zich collectief kan organiseren in crisistijd stelt zich scherp. Een overheid die niet alle diensten overlaat aan de vrije markt en de concurrentie. Samen zullen we zo nodig onze krachten verenigen om onze eisen kracht bij te zetten: dit kan maar als werknemers en burgers duidelijk kiezen voor een gezamenlijk pact dat hen perspectief brengt!
De vakbond heeft de kracht en de macht van het getal om als beweging goed te luisteren en te vertolken wat de belangen zijn van werknemers en burgers, mede vanuit een breed collectief belang!
Wij kunnen als vakbond binnen een gemeenschappelijk vakbondsfront, samen met het brede middenveld en politieke medestanders, een breed sociaal-progressief front maken om deze crisis om te buigen in het voordeel van werknemers en burgers en de brede civiele maatschappij. Gezien wij als vakbond zowel Europees als internationaal georganiseerd zijn, hebben we de noodzaak, kracht en opportuniteit om onze eisen ook globaler te formuleren dan louter het lokale niveau.
Dit vermijdt dat werknemers hier en ginds tegen mekaar uitgespeeld worden.
Dit maakt dat iedereen hier beter van wordt …
Dit visiestuk is geschreven in opdracht van Beweging.strijdbaar.
