Forum 'Nucleaire ontwapening: België moet voortrekkersrol spelen om stappen in de juiste richting te zetten'
| 
Wouter De Vriendt (Groen) Vicky Reynaert (SP.A)
'Wij geloven niet in nucleaire afschrikking als model, aangezien de gevolgen van een nucleaire aanval catastrofaal zijn. Daarom moet België voor ons op het internationale niveau stelselmatig de boodschap van nucleaire ontwapening uitdragen', schrijven Kamerleden Vicky Reynaert (SP.A) en Wouter De Vriendt (Groen).
Vandaag - 22 januari 2021 - is een historische dag in de internationale politiek. Vandaag treedt het VN-Verdrag inzake het verbod op kernwapens in werking. Dit verdrag verbiedt het gebruik, de ontwikkeling, het testen, de productie, de fabricage en het bezit van kernwapens. Niet onbelangrijk voor ons land, ook het stationeren van andermans kernwapens wordt verboden. Nucleaire wapens zijn vanaf nu dus simpelweg illegaal.
Dit verdrag kan wereldwijd op een groot draagvlak rekenen. Publieke opiniepeilingen tonen aan dat een grote meerderheid de overtuiging deelt dat kernwapens moeten worden verboden. Ook in België vindt 77% van de mensen dat onze regering zich achter dit verdrag moet scharen, zo bleek uit een bevraging van de Belgische Coalitie tegen Kernwapens. Maar momenteel is dit niet het geval en heeft België dit verdrag niet ondertekend. Daarbij speelt dat nucleaire afschrikking een essentiële component van de huidige NAVO-strategie vormt. De Belgische regering gaat wel na hoe het verbodsverdrag een nieuwe impuls kan geven aan multilaterale nucleaire ontwapening.
Nucleaire ontwapening: België moet voortrekkersrol spelen om stappen in de juiste richting te zetten.
Want met die aanpak, binnen het kader van het non-proliferatieverdrag, gaat het de verkeerde richting uit. Het aantal staten die kernwapens bezitten is alleen maar toegenomen, van vijf naar negen landen, met Noord-Korea als laatste nieuwkomer. Daarom zouden ook lidstaten van de NAVO een rol moeten opnemen in nucleaire ontwapening.
Dat is ook de rol die wij voor België voor ogen hebben. België zal zich actief blijven inzetten voor nucleaire ontwapening en non-proliferatie op mondiaal niveau, dat het een proactieve rol zal spelen op de toetsingsconferentie van het Non-Proliferatieverdrag dit jaar en dat het samen met de Europese NAVO-bondgenoten zal nagaan hoe het VN-Verbodsverdrag "een nieuwe impuls kan geven aan multilaterale nucleaire ontwapening".
Het jaar 2021 zal bovendien een gunstige internationale context bieden voor nieuwe inspanningen inzake nucleaire wapenbeheersing: de nieuwe Biden administratie biedt een kans op een mogelijke heropstart van de nucleaire afspraken met Iran en de verlenging van het New Start-verdrag inzake strategische wapens tussen de VS en Rusland. Dit jaar vinden er bovendien verkiezingen plaats in Nederland en Duitsland, wat kan leiden tot nieuwe coalities die mogelijks interesse hebben in bijkomende inspanningen voor nucleaire ontwapening.
België moet voor ons dan ook een voortrekkersrol spelen om in de nabije toekomst een aantal stappen in de juiste richting te zetten. Wij als partijen geloven niet in nucleaire afschrikking als model, aangezien de gevolgen van een nucleaire aanval catastrofaal zijn. Daarom moet België voor ons op het internationale niveau stelselmatig de boodschap van nucleaire ontwapening uitdragen. Onze beide partijen zijn daarbij uiteraard ook nog steeds voorstander van het verwijderen van de kernwapens uit België. Hierover moet ook meer transparantie komen. Ten tweede heeft onze regering een unieke kans om dit jaar, tijdens de tiende toetsingsconferentie van het Non-Proliferatieverdrag, een stevig statement te maken dat er een versnelling hoger moet worden geschakeld met nucleaire ontwapening en wij daarin een voortrekkersrol zullen spelen. Meer specifiek kan België binnen de NAVO-bondgenoten zoeken voor een nieuw beleid ten aanzien van kernwapens binnen de organisatie.
Ten derde moet ons land bij de kernmachten aandringen op onderlinge onderhandelingen met het oog op een nieuw nucleair wapenbeheersingsverdrag dat alle nucleaire wapens omvat: zowel strategische als niet-strategische wapens.
Tot slot dienen we onze huidige houding ten opzichte van het VN-Verdrag inzake het verbod op kernwapens dat vandaag in werking treedt, in vraag te stellen. Want dat kan wel degelijk een belangrijke bijdrage leveren aan nucleaire ontwapening. Nu al hebben 86 landen dit verdrag ondertekend, onder wie de Europese lidstaten Ierland, Malta en Oostenrijk. Ontbrekende partijen zijn o.a. de NAVO-lidstaten en de landen die zelf nucleaire wapens bezitten. Het is noodzakelijk dat er in België op zijn minst een debat ontstaat over de rol die ons land wil aannemen ten aanzien van dit verdrag, en of op zijn minst een waarnemersstatus bij dit verdrag mogelijk is. Op die manier kan dit verdrag bijdragen aan een veiligere wereld, zonder kernwapens. En laat dat exact zijn wat door alle partijen in deze regering werd onderschreven.
Vicky Reynaert is Kamerlid voor SP.A.
Wouter De Vriendt is Kamerlid voor Groen.
