“Bedrijven moeten zuurstof krijgen, anders komen we in Griekse toestanden terecht. Als de vakbonden meer tewerkstelling willen, dan moeten de kosten laag en de winsten hoog.” Zo luidt het refrein van een lied gezongen door de groep ‘De Patroons’. Het liedje is geregeld op de radio te horen en heeft zo wellicht ook invloed op een hoop mensen. Maar is de tekst even mooi als de muziek?

Met zuurstof voor de bedrijven bedoelt de groep ‘De Patroons’ dat ondernemingen zo weinig mogelijk belastingen moeten betalen, want die zijn in België ‘te hoog’, in vergelijking met het buitenland. De vraag rijst waarop de tekstschrijver zich baseerde.

In 2011 konden de duizend meest winstgevende bedrijven namelijk rekenen op een fiscale korting van 24 miljard euro. Als je dat bedrag vergelijkt met de 18 miljard euro die de besparingen van de regering Di Rupo hebben opgebracht, dan zie je pas waar de regering de zuurstof heeft gehaald om de patroons te beademen. En wat doen ze daarmee? In 2000 werd aan de aandeelhouders negen miljard euro aan dividenden uitbetaald. Maar in 2011 ging het al om 30,6 miljard euro: een stijging met 240 procent! Met de lonen verliep het heel anders.

Volgens ramingen van de Nationale Bank van België (NBB) bracht de vennootschapsbelasting in 2011 drie procent van het bruto binnenlands product op. In geld is dat afgerond elf miljard euro. Wat ook niet in de tekst van het liedje staat, is dat de ondernemingen gigantisch veel verminderingen van sociale bijdragen en andere lasten op arbeid hebben gekregen. En daar stond bijlange geen duurzame jobcreatie tegenover. De voorbije vijftien jaar verlaagden de opeenvolgende federale regeringen de loonlasten van de ondernemingen door tal van verminderingen van sociale bijdragen en fiscale kortingen. In 2012 gaat het in totaal om bijna 10,5 miljard euro.

Nooit genoeg

Met andere woorden: ze krijgen bijna evenveel terug als wat ze aan belastingen betalen. En nog hebben ze niet genoeg en willen ze akkoorden afsluiten over nog meer goedkope overuren, een berekening van de arbeidstijd op jaarbasis en gesplitste shiften.

In Knack van 24 januari 2010 zegt NBB-eregouverneur Fons Verplaetse het volgende: “Tussen 2000 en 2010 is in België de bevolking op arbeidsleeftijd (15 tot 64 jaar) gestegen van 6,7 miljoen tot 7,1 miljoen, een toename met 400.000. Een derde daarvan werd werkzoekende, twee derde vond een job. Als je dan kijkt in welke jobs die mensen terechtkwamen, kom je tot de vaststelling dat die jobs allemaal met een zeer forse tussenkomst van de overheid tot stand kwamen: overheidspersoneel waar de staat 100 procent van de loonkosten draagt, de non-profitsector waar de overheid twee derde van de loonkosten betaalt, en de dienstencheques waar de overheid minstens evenveel bijdraagt. Het aantal mensen dat een job heeft waar de overheid het grootste deel van de loonkosten draagt, is gestegen van 1,2 miljoen in 2000 tot bijna 1,5 miljoen in 2010, dus met 300.000. Ook het aantal zelfstandigen is in ons land wat gestegen, met 25.000. Dat wil dus zeggen dat de marktsector de laatste tien jaar geen jobs heeft gecreëerd.”

Lasten op arbeid

Wie zorgt dan wel voor al dat geld zodat de overheid tewerkstelling kan creëren? Zeker niet de vermogenden en ook niet de vennootschappen. Het zijn vooral de inkomsten uit heffingen die in hoofdzaak van toepassing zijn op de inkomens uit arbeid. In 2011 brachten die heffingen volgens de NBB 95 miljard op. Als we dat vergelijken met de opbrengst uit vermogen (14,4 miljard) en de opbrengst uit de winst van de vennootschappen (11 miljard), dan is het duidelijk wie het meeste bijdraagt aan de overheid.

Dat bedrijven zo weinig belastingen betalen, heeft te maken met de middelen die ze krijgen via de wetten die politici goedkeuren. Om een voorbeeld te geven nemen we de vrijstelling van meerwaarden.

Meerwaarden

Ons land heeft een wettelijke regeling waarbij meerwaarden niet worden belast. Als een bedrijf bijvoorbeeld een dochterbedrijf of aandelen verkoopt en daarop aardig wat winst boekt, dan is dat in België belastingvrij. AB InBev, het bedrijf dat aan de kop staat in het lijstje van bedrijven die nul euro belastingen betalen, realiseerde met de verkoop van aandelen in 2011 een meerwaarde van 15,1 miljard. In ons land worden winstuitkeringen belast tegen 25 procent. Stel dat we ook 25 procent zouden heffen op de meerwaarden die AB InBev in 2011 boekte, dan zou dit de overheid bijna 3,8 miljard hebben opgebracht. En dit bedrag is nu precies evenveel als het bedrag van de saneringsinspanning die de regering-Di Rupo voor het jaar 2013 heeft opgelegd via besparingen in de sociale zekerheid, indexmanipulatie en een loonstop!

Hoog tijd dus dat we van een rechtvaardige fiscaliteit onze prioriteit maken. Zo kan een invoering van een meerwaardebelasting al veel geld opbrengen.

Guido Deckers

Nationaal ACV-propagandist voor het thema rechtvaardige fiscaliteit