Farmabedrijven rechtvaardigen de hoge verkoopprijs van nieuwe geneesmiddelen door de kosten van de ontwikkeling ervan. Deze PR tactiek wordt overgenomen door de meeste publicisten en zelfs professoren, die echter niet hebben nagegaan WIE de kosten betaald heeft voor het wetenschappelijk onderzoek.
In feite zijn dat hoofdzakelijk de universiteiten en onderzoeksfondsen van regionale, nationale en Europese overheden en mecenaat. Resultaten komen uit vele landen, want deze wetenschappelijke navorsing is openbaar en ter beschikking van iedereen. Opnieuw in het geval van het medicijn Soliris, geproduceerd door de Amerikaanse multinational Alexion, kunnen we de wetenschappelijke publicaties opsporen die de lancering van Soliris mogelijk maakten. De overgrote meerderheid van de resultaten komen van universitaire onderzoekers, niet alleen in de VS, maar in Groot-Brittanië, Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje, Zwitserland, Nederland, Japan, Australië, ja zelfs uit Peking. Sommige van deze onderzoeken werden gesponsord door Alexion, maar de meeste niet. In 1991 verscheen de studie die de basis zou vormen voor Soliris (eculizumab), een antilichaam dat de werking van het complement-5 eiwit blokkeert.
Die proeven gebeurden in de universiteit van Göttingen, door Würzner R, Schulze M, Happe L, Franzke A, Bieber FA, Oppermann M, Götze O. (“Inhibition of terminal complement complex formation and cell lysis by monoclonal antibodies”). Daarvan maakte Alexion gebruik, en van vele andermans resultaten; het bedrijf werd opgericht in 1992. Het eerste artikel waar de stichter en CEO Leonard Bell aan meewerkte en dat handelt over complementactivatie, verscheen in 2001. Over het atypisch hemolytisch uremisch syndroom (aHUS) verschenen 505 studies, de eerste in 1985. Wanneer we kijken van wie de basiskennis komt over bijvoorbeeld de activatie van het complement eiwit, vinden we 25.052 publicaties, die beginnen in 1950. Daarnaast moeten we nog denken aan de vele generaties onderwijs waaruit gespecialiseerde navorsers zijn gegroeid. Daarom zijn de reële kosten die de behandeling met eculizumab hebben mogelijk gemaakt, niet te berekenen; maar zeker is, dat slechts een heel klein deel gedragen is door de commerciële sector.
Voor deze laatste is de winstuitkering prioritair, en een veel van hun kosten betreffen marketing langs artsen en patiëntenverenigingen. De beurskoers van Alexion is de voorbije 3 jaar gestegen van 20 naar bijna 100; daar hebben de investeerders schatten aan verdiend. Ze ontvangen ook nog dividenden. Om te vermijden dat zieken de peperdure geneesmiddelen niet kunnen betalen, zou de wetgever de prijzen kunnen vastleggen. Indien een bedrijf als antwoord zijn productie zou verminderen, zou de wetgever het patent kunnen opheffen, in het belang van de volksgezondheid, zodat een wit product veel goedkoper op de markt kan komen.
Deze lezersbrief verscheen eerder in DM op 6 mei j.l.