Volgens de krant “De Morgen” van 18 april 2014 hebben de ministers van Buitenlandse Zaken van Spanje, Portugal, Frankrijk, Italië, Griekenland, Malta en Cyprus de Europese Unie aangemaand tot meer engagement in de strijd tegen de illegale immigratie. Ze vorderen bovendien dat EU-hulpprogramma's voor de economische ontwikkeling van Afrikaanse landen verplicht worden. Italië luidde eerder al de noodklok. Dit jaar hebben al meer dan 20.000 vluchtelingen hun weg naar het Zuid-Europese land gevonden, zo stelde minister van Binnenlandse Zaken Angelino Alfano gisteren. Vorige week zei hij dat in Libië 300.000 tot 600.000 vluchtelingen klaarstaan om de oversteek over de Middellandse Zee te wagen.
We zijn de eersten om te erkennen dat zo'n grote toestroom van vluchtelingen in een land grote uitdagingen en problemen stelt. Zich daarom alleen richten op de vluchtelingen is geen oplossing. Allerlei maatregelen om ze tegen te houden evenmin.

Hierna enkele bedenkingen.
Men zal de toestroom met niets kunnen tegen houden omdat de oorzaken zo erg zijn dat vluchten de enige uitweg is.
Men zal toch ook eens moeten stilstaan bij het feit dat de EU maar met een zeer klein deeltje van de enorme vluchtelingenstroom te maken krijgt.
In België waren er in 2013 maar15.840 mensen die een asiel aanvroegen. In hetzelfde jaar kregen slechts 2.986 een positieve beslissing als erkende vluchteling en 1.951 het beschermingsstatuut. Deze cijfers steken schril af tegenover het aantal vluchtelingen die de derdewereldlanden opnemen.
De EU schrikt op van enkele tienduizenden vluchtelingen. Wereldwijd was een recordaantal van 45,2 miljoen mensen vorig jaar op de vlucht. Dat is het hoogste aantal sinds VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR dat bijhoudt in 1994. De beelden van de vluchtelingenkampen, niet in België of in de EU, maar in de vele armere landen, staan op ons netvlies gebrand. Denk aan de conflicten in Syrië, Afghanistan, Somalië, Central -Afrikaanse republiek enz.
In Congo zijn er 2,9 miljoen ontheemden, mensen die op de vlucht zijn in Congo zelf. Bovendien gingen 62 000 vluchtelingen uit de Centraal-Afrikaanse Republiek naar buurland Congo om te ontsnappen aan het geweld.
Het aantal vluchtelingen dat van Syrië naar Libanon is gevlucht, heeft de kaap van 1 miljoen overschreden. En zo kunnen we verder gaan. De meesten onder ons zijn immuun geworden voor deze cijfers en beelden.
Eigenaardig genoeg zijn de meeste politici en vele Vlamingen zelfs verheugd dat we meer vluchtelingen tegen houden en deporteren, minder vluchtelingen regulariseren om humanitaire of medische redenen en dat we zorgen dat minder gezinnen zich kunnen herenigen. Begrijpe wie kan!
Door zo'n inhumaan beleid werd Magie De Block (open Vld), zelfs de populairste politica.
Niet dat er niets goeds gebeurt. België zal dit jaar 100 mensen uit buitenlandse vluchtelingenkampen gaan halen en hier opvangen. Daarbij zullen 75 Syriërs zijn...
Er zijn nochtans miljoenen vluchtelingen en hun onmenselijk bestaan in hun thuisland en in de vluchtelingenkampen wordt elke dag schrijnender. Niemand kan nog zeggen: “We wisten het niet”. Vorige maand nog verzocht de VN om hulp voor meer dan 2 miljard dollar voor 20 miljoen mensen die met voedselonzekerheid kampen in de Sahel. Morgen zijn dat opnieuw vluchtelingen.
Het vluchtelingenprobleem is een humaan probleem en een zaak van rechtvaardigheid.
Gelukkig maar dat de mensen nog kunnen vluchten van de ellende waar ze mee te maken hebben.
Het is hun hoogste recht om hun onmenselijk en levensgevaarlijk bestaan, te ontvluchten. Iedereen zal dit erkennen maar weinigen zijn bereid om ze na hun vlucht op te vangen. Deze vluchtelingen worden integendeel door de meeste landen bestreden, opgesloten en zo mogelijk teruggestuurd.
Amnesty International schreef het als volgt: “ De rechten van ’s werelds 214 miljoen migranten worden noch door hun thuisland, noch door hun gastland gerespecteerd. Miljoenen migranten worden onderworpen aan dwangarbeid omdat overheden hen behandelen als criminelen en bedrijven meer geïnteresseerd zijn in winst dan in arbeidsrechten. “ Ook de Belgische overheid maakt zich schuldig aan deze beschamende politiek, getuige het discours van de betrokken ministers en verantwoordelijken.
Wat de EU en andere landen in de wereld moeten doen, is de oorzaken aanpakken.
De oorzaken van de massale verplichte en illegale migratie en vlucht zijn genoeg bekend:
oorlog, geweld, extreme armoede, wapenleveringen, geopolitieke belangen, uitbuiting, milieurampen....
Er zijn ook reeds genoeg voorstellen gedaan door de VN en andere instanties om deze oorzaken te bekampen en weg te werken. Zelfs zonder die onderzoeken weten we met ons gezond verstand dat het geen utopie is om te beweren dat het anders kan.
Een andere en rechtvaardige wereld is inderdaad mogelijk. “Het lijkt altijd onmogelijk tot het is verwezenlijkt” zei Nelson Mandela. Denken we aan het algemeen stemrecht, de sociale zekerheid, vakantiegeld, homorechten, vrouwenrechten, sociale verworvenheden in het algemeen. Zo ook dienen we de vluchtelingenproblematiek te benaderen: oplossingsgericht en met vertrouwen in de toekomst.
Stop de wapenleveringen, voer het ontwapeningsakkoord volledig uit, doe iets aan het klimaat, zorg voor een duurzame en rechtvaardige ontwikkeling van arme landen en handel vooral in belang van de bevolking en niet in dat van individuen of van multinationals.
Binnenkort zijn het verkiezingen en elke partij heeft haar partijprogramma klaar. Vele programma's hebben het over een strenger asielbeleid, meer terugzendingen, strengere regularisaties en gezinsherenigingen en over gedwongen terugkeer.
Geen enkele partij heeft het over het afschaffen van de gesloten centra, gevangenissen voor vluchtelingen die geen ander misdrijf hebben begaan dan het niet bezitten van het juiste papier. Ze hebben ook geen oplossing voor de vluchtelingen zonder verblijfsvergunning maar die niet repatrieerbaar zijn.
Nergens vinden we degelijke voorstellen om de oorzaken van de vluchtelingenstromen aan te pakken. Dan moeten de politici ook niet verbaasd zijn dat mensen blijven vluchten, niet op zoek naar rijkdom maar naar een minimaal menswaardig bestaan.
Pasen is een periode van hoop. Laten we die ook brengen naar alle volkeren en naar de vluchtelingen. Aan de politici vragen we: “Stop het onrecht, niet de mensen.”
Pol Van Camp (voorzitter Recht op Migratie vzw - www.rechtopmigratie.be)